Yazar: Eren Çağdaş Karasu

Resim Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi

Danışman: Prof. Dr. Cebrail Ötgün

Tez Özeti: Sanatçı kişi, düşselini sanat eserine aktarmayı her zaman anlatısının aracısı olan malzemeye ve ona dokunuşa ihtiyaç duymuştur. Sanatçının anlatısında sanat eseri aracı olmakta, malzeme ise bu anlatıda yardımcı rol üstlenmektedir. Bu tezde, geleneksel malzeme kullanımının hangi aşamalardan geçtiği, sınırlarının nasıl yok olmaya başladığı incelenmiştir. Düşselini herhangi bir sınır olmaksızın malzeme ile bir ifadeye dönüştüren sanatçı, biçimi her türlü aracın yani malzemenin mesaja dönüştüğü şekilde oluşturan sanatçı olanakları doğrultusunda anlatısını ifade edebilecek her türlü malzemeyi kendine ve düşseline mal etmeye başlamıştır. İnsan var olduğu andan itibaren çevresi ile etkileşime geçerken malzemeyi ve kullanım çeşitliliklerini geliştirmiş ve değiştirmiştir. Sanatsal üretimde insandan ayrı düşünülmeyen malzeme bu bilgiler ışığında tezin ana dayanağını oluşturmaktadır. Geçmişte yapılan ilk anlatı olarak kabul edilen mağara sanatından günümüz güncel anlatısına kadar olan malzemenin değişim süreci bu tezde incelenmiştir. Malzemenin evrim süreci gözlemlenmiş olup eserler üzerinden incelenmeleri yapılmıştır. Malzeme nedir, sanat eseri nedir gibi sorulara yer verilmiş, bu soruların cevapları tezde sorgulanmıştır. Sanat tarihinde hangi noktalarda malzemenin hangi düşüncelerle değiştiği, evrildiği gözlemlenip analiz edilmiştir. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte insanlık tarihine, sanat tarihine kısaca geçmişine daha kolay ulaşım sağlayabilen sanatçı, geleneksel tarzda usta-çırak ve atölye ilişkisinden kopup belgelenebilen arşivlerle yeni şeyleri öğrenimine farklı imkanlar bularak sağlamıştır. Bununla birlikte sanatçı özgürleşip, özgün üretimler yaratabilme peşine düşmüştür. Yeni, önceden eşi veya benzeri olmayan anlatımlar doğmuş, karşıt düşüncelerini doğurmuş, sanata ve esere olan bakış genişlemiş ve değişim göstermeye başlamıştır. Günümüz sanatına gelindiğinde ise hangi etmenler sanatın değişimine etki etmektedir incelenip, güncel sanat eserleri üzerinden bu gözlem sorgulanmıştır. Günümüzde, geçmişten öğrendiklerimizle ve edinilmiş bilgilerimizle, sanatçının yararlandığı bütün imkanlarla anlatı, farklı olanı yakalamaya yönelmemizi daha önce yapılmamışı keşfetmeye yönelik düşünmemizi sağlamaktadır. Tezde bütün bu süreçler açıklanıp, örnekler üzerinden irdelenmiştir. Bu bağlamda konu ile ilgili yapılan uygulama çalışmaları tekdüzelik içermeyen, konu ve malzeme bakımından birbirinden farklılık gösterecek şekilde düşünülüp uygulanmıştır. Her bir çalışmanın ayrı düşünseli, ayrı hikayesi, ayrı bir meselesi vardır. Anlatılarda hem düşünsel fikir değişiklik gösterilirken hem de malzeme kullanımı düşseli en iyi ifade edecek şekilde seçilip uygulanmıştır.