Yazar: Özgür Ballı
Heykel Ana Sanat Dalı Sanatta Yeterlik Tezi
Danışman: Prof. Refa Emrali
Tez Özeti: "Günümüz Sanatında Dijitalleşme; Posthümanizm Bağlamında Sanat ve Sanatçının Yerini Alan Algoritma: Post-Sanatçı" başlıklı bu sanat eseri raporu, dijitaleşen kültürün oluşmasıyla birlikte varlığını her geçen gün güncelleştirerek ortaya koyan dijital sanatın bugün geldiği nokta ve yarın varacağı uzamlara odaklanmaktadır. Bu bağlamda Dijital sanat; geldiği noktalara ve varacağı uzamlara posthümanist ve transhümanist felsefeyle ulaşılacağı görüşü üzerinden ele alınmaktadır. Birinci bölümde dijitaleşen kültürün oluşumu üzerinde çıkarımlarda bulunulmuş gelişen teknoloji ile oluşan bu yeni kültürün, dijitalleşme yönündeki sanata etkisinin ve dijital sanatın gelişim ilişkilerinin izleri sürülmeye çalışılmıştır. Ayrıca bu kapsamda "Dijital", "Dijital Kültür", "Dijital Sanat" kavramının sanattaki tarihsel süreci, bu kavramların öncüllerinin getirdiği teknolojik üslubun etkisi, tarihsel süreç kapsamında yapılan araştırmalarla dijial sanatın barındırdğı anlamlar, uygulama örnekleri üzerinden incelenmiştir. Bu tarihsel ilişki içerisinde dijital sanat olarak adlandırılan ve tarihi çok eskiye dayanmayan bu yeni kavramın türleri araçsallık ve ortam kullanımına bağlı olarak ana ve alt başlıklarla örnekler üzerinden açıklanmıştır. İkinci bölümde teknoloji öncesi modern felsefe düşüncesinin temelini oluşturan Hümanizm kavramından, ileri düzey teknolojik gelişimlerle birlikte "Transhumanizm", "Posthumanizm" gibi yeni kavramlara doğru evrilmeye başlayan düşünce biçimleri üzerinde durulmuştur. Birbiri içine geçen bu kavramların tanım ve ayrımları yapılmış, sanata olan bağlantıları üzerinde durularak etkin olacağı öngörülen yapay zekâ ve sanat olguları posthümanizm ideali üzerinden değerlendirilmiştir. Ek olarak konu ve kavram kapsamındaki sanatçılara ve işlerine yer verilmiştir. Örnek teşkil etmesi amacıyla, bu alanda çalışan bir sanatçı ile röporaj yapılarak 21. yüzyılda üretilen sanatsal üretimlerin yansımaları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde, sanat eseri raporunda ele alınmış olan kavramlar ve kuramlar bağlamında oluşturulan uygulamalara iki başlık altında yer verilmişir. Birinci başlıkta, Posthümanizm felsefesinin sanat üretim pratikleri üzerinde yaratabileceği ön görülen, yeni uzamların varlığı, dijital kültür etkilerine bağlı olarak dönüşen insan-sanatçı tanımlamaları ve güncel sanat içerisinde değerlendirilebilecek benzer konular üzerinden ele alınarak uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Dijitalleşen sanatın oluşturduğu yeni kavramlar üzerine oluşturulan bu uygulamalarla birlikte dijital sanatın araçsallık ve ortam amaçlı kullanımı üzerine de çıkarımlarda bulunulmuştur. İkinci başlık da ise, poshümanist fikirin radikal bir kolu olarak nitelendirilen transhümanist bir hareket fikri ile yola çıkılarak sanat-sanatçı kavramları yapay zeka bir algoritma ile ele alınarak, teknik çözümlenmesi, yapım- üretim aşamasından sonra oluşan sanatsal uygulamalar değerlendirilmiş ve yeni, gelecekçi ve ütopik çıkarımlarda bulunulmuştur.