Şahmaran - Bir sahne uygulamasında bedensel ifadenin yorumu

Yazar:Ayça Köklü
Danışman: Doç. Dr. Türel Ezici

Tiyatro Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi

Tez özeti: Şahmaran, hem yazılı hem de sözlü kültürde geniş ölçüde yer alan bir motiftir. Yarı yılan yarı insan formunda mitolojik, grotesk bir figür olan Şahmaran, yılan motifi üzerinden birçok kültürde, yaratım mitolojilerinde, sözlü halk anlatılarında, masallarda, destanlarda karşımıza çıkmaktadır. Bu sanat çalışmasında, arketiplerin ve simgesel repertuar taşıyıcısı olan mitin, deneysel bir çalışma olarak sahnede yorumlanması, simgesel kodların sahnede söz, ses ve devinim göstergelerine dönüştürülme olanaklarının araştırılması açısından deneysel bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Şahmaran motifinin bilimsel ve sanatsal disiplinlerdeki temsiliyeti araştırılmıştır. Araştırma, yorum, uygulama süreciyle paralel olarak Türel Ezici tarafından yazılan "Şahmaran" oyun metninden hareket edilmiş; mitin sahne performansına aktarımı üzerine çalışılmıştır. Çalışmada, alternatif tiyatro uygulayıcıların yöntemleri izlenerek performans sürecinde oyuncunun sesini ve bedenini merkeze alan ifade olanaklarının araştırılması hedeflenmiştir. Oyuncunun sahnedeki varlığı ve yaratım sürecine dahil olma biçimi, "yönetmen-oyuncunun" bir yorumlayıcı olarak işleviyle ilgili yöntem arayışını içeren deneysel bir laboratuvar süreci gerçekleştirilmiştir.