Varlık ve biçim bağlamında gölge pratikleri

Yazar:Sadık Arslan
Danışman: Prof. Dr. Cebrail Ötgün

Resim Ana Sanat Dalı Sanatta Yeterlik Tezi

Tez Özeti: Gölge, ışığın saydam olmayan nesneler tarafından engellenmesi sonucu oluşan bir imgedir. Kaynağının ikiz imgesi olarak varlığını tamamen ışığa borçlu olan gölge, ışıkla ilişkisi bakımından optik bir meseledir. Nesne üzerinde ışığın ulaşamadığı alanları temsil eder. Işıkla birlikte nesnenin üç boyutlu yapısını ortaya çıkarır. Resim sanatında nesnelerin üç boyutlu yanılsamasının yaratılması için ihtiyaç duyulan bir öğedir. Gölge, kaynağının imidir; kaynağının biçimini alarak onu düştüğü yüzeyde temsil eder. Dolayısıyla gölge ile kaynağı arasında vazgeçilmez bir ilişki oluşur. Gölge varsa, muhakkak onun kaynağı vardır. Çünkü gölge, kaynağının varlığının kanıtıdır; kaynağının dünyevi gerçekliğini kanıtlar. Bu yüzden gölge, varlık probleminde önemli bir işlev görür. Gölge ile kaynağı arasındaki ikilik, negatif-pozitif diyalektiğine benzer. Nasıl ki pozitif, negatifi olmadan eksik kalıp tamamlanamıyorsa, kaynak(nesne) da gölgesi olmadan tamamlanamaz. Düştüğü yüzeyde anlık belirip kaybolan bu gizemli imge, 'Varlık ve Biçim Bağlamında Gölge Pratikleri' adlı bu tezde ontolojik olarak irdelenmiş ve sanatta biçime dönüşme süreci bağlamında incelenmiştir. Bu süreçte, gölgenin sanatta hem optik hem de simgesel ve metaforik anlamı irdelenmiştir. Teorik bir yaklaşımın yanı sıra bu araştırmada, gölgenin sanat tarihindeki serüveni ile diyalog kurularak bir dizi uygulama gerçekleştirilmiştir.