Yazar:Sevin Baycan
Danışman: Prof. Cebrail Ötgün
Resim Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi
Tez Özeti: Bu Yüksek Lisans Tezinde, kelime olarak kapsamlı bir kavram olan "yaşantının" kimlik problemi çerçevesinde geçmiş, gelecek ve şimdiki zamanı kapsayan travmatik etkilerine odaklanılmaktadır. Burada Kastedilen yaşantı, kimlik siyasetinin neden olduğu trajik olaylarda sonuçları açısından sanatçıya dolayısıyla da sanata yansıyan, tanık olunan yaşantıdır. Buradan hareketle çalışma süresince sanat ve siyaset birlikteliğinde maruz bırakan/bırakılan karşıtlığında sanatçı yaşantısına, üretimlerine olan etkisi tartışılmaktadır. Çalışmanın amacı, kimlik kavramının sanat tarihi perspektifinde kavram olmaktan çıkarak problem durumunu simgeleyen protest bir tavra nasıl dönüştüğüne ve sanatçı yaşantısının bu durumdaki rolüne açıklık getirmektir. Çalışmanın yöntemi; yazınsal ve uygulama olarak üç bölümde gerçekleşmiştir ve bu bölümler birbirine paralel şekilde yürütülmüştür. Sanatçıların, eleştirmenlerin ve düşünürlerin benzer konulara yaklaşım biçimleri konu içerisine dahil edilerek son bölümde konu ile ilgili bir dizi resim, video ve fotoğraf uygulaması yapılmıştır. Sanatta Rönesans'la başlayan eşitlik ve özgürlük fikri, Fransız devrimiyle yeniden boyutlansa da bireysel, ideolojik yaklaşımlar resimlerde kendini 18. Yüzyılın sonlarına doğru göstermeye başlar. Bu dönemde, yaşanmış gerçek şiddet olay ve olguları sanatın konusu olurken 19. Yüzyıl romantizm akımının etkisiyle de insani duygular ilk defa sanatta yer edinmiştir. 18. Ve 19. Yüzyılın Romantik düşüncelerinden beslenerek gelişen ve değişen "kimlik" tanımı 20. Yüzyıl sanatında temel konulardan biri haline dönüşür. Özellikle 1980'li yıllarda öncelikle Batı dünyasında modernizmden post-modernizme sömürgecilikten küreselleşmeye doğru geçen süreçte uygulanan kimlik siyasetinin sanat ve sanatçıya etkisi yadsınamaz bir gerçektir. Bu doğrultudan hareketle sanat ve siyaset arasındaki ilişkiyi temel alan yaklaşımla, kimlik siyasetinin sanattaki yansımaları araştırılarak konuyla ilgili çalışmalar yapan sanatçı örneklerine yer verildi. Türkiye siyasetinde kimlik; siyasi hareketin ve teorinin temel kavramlarından biri olma özelliğindedir. Bu düşünce doğrultusunda 1980 ve sonrasındaki dönemlerde resmi ideolojilerin kimlik kavramına olan yaklaşımına değinilmiş, sanatçıların çalışmalarına etkileri açısından bu sürece bakış açıları açıklanmıştır.