Yazar: Özkan Bal

Seramik Ana Sanat Dalı Sanatta Yeterlik Tezi

Danışman: Prof. Kaan Canduran

Tez Özeti: İnsanlar barındıkları yapılara ışık sağlamak amacıyla ve yaşadıkları yerin iklim koşullarına göre barındıkları yapıların bazı kısımlarında boşluklar bırakmıştır. İnsanlar bu boşlukları Antik Çağ'dan beri üretilen cam dahil çeşitli malzemelerle kapatmıştır. Bu bağlamda vitrayın ortaya çıkışı antik döneme kadar dayanmaktadır. Vitray 11. yüzyılda dini yapılarda görülmeye başlanmış, 13.yüzyılla beraber dini yapılarda sıkça kullanılmış, Gotik dönemi mimari yapılarıyla zirveye çıkmıştır. 15. yüzyılda vitray sanatının dini yapılardaki önemini kaybetmesi ile vitray sanatı düşüşe geçmiştir. 17.yüzyılda vitray dini yapılar dışında kullanılmaya başlanmış kamusal alanlarda, evlerde görülmeye başlamasıyla tekrar yükselişe geçmiştir. Vitray sanatında kullanılan teknikler kurşunlu vitray tekniği, Tiffany vitray tekniği, boyama vitray tekniği, beton vitray tekniği, yapıştırma vitray tekniği, mozaik vitray ve alçı vitray tekniğidir. Bu araştırmada Tiffany vitray tekniği hakkında detaylı bir araştırma yapılmıştır. Porselen ürünlerin nihai pişirimden sonra su emme oranının azalmasından dolayı masse ve diğer birleşimlere katılamaması, katılsa bile bu oran pişmiş porselen atıklarının geri dönüşümü için yeterli olmamaktadır. Buna ek olarak bu sürecin son derece maliyetli olmasından dolayı yeterli geri dönüşümün sağlanamamasıyla birlikte fabrikaların ıskarta olan porselen ürünleri devasa çöp (atık) yığınları oluşturmaktadır. Geleneksel sanatın bir unsuru olan (Tiffany) vitray tekniğini kullanarak atıl durumdaki porselen ürünleri çeşitli yöntemlerle kırarak ya da keserek yeni forma dönüştürülmesi, mevcut olan durum içinde yeni arayışlara yönelinmesi amaçlanmaktadır. Porseleni kırıp birleştirerek aslında eşyanın ömrünün sona ermediğini kırıkların birleşme kısımlarındaki oluşan damarlar ve yollar yaşanmışlıklara, yaşanacaklara bir gönderme yapılmaktadır.