Beden Ve Mekân Diyalektiği Bağlamında Bauhaus Düşüncesi: Tasarım Eğitimi Üzerinden Mekân Tanımları

Danışman: Doç. Dr. Emre Demirel

Yazar: Ebrar Kuruçay Gök

İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi

Tez özeti: 

Mekân bedenin duyumu ve hareketleriyle devinen/tanımlanan bir oluşumu içermektedir. Beden kavramı ise günümüze kadar yapılan çalışmaların genel çerçevesinde yaşayan, nesnelleşen ve deneyimleyen olarak farklı tanımlamalara bürünmekte ve beden algısında birçok farklı veriyi ortaya koymaktadır. Bu verilerin, zaman ve mekâna bağlı ihtiyaçların karşılanması amacıyla insan bedeninin fiziksel özellikleriyle nicelleştirildiği ve sayısal ölçütler olarak mekân tasarımına yansıtıldığı fakat süreç içerisinde tasarım bilgisinin ezberleri haline geldiği görülmektedir. Bu bağlamda çalışma, mekân tasarım kuramlarında geçen mimari elemanlara ve ergonomik ilkelere bağlı ezberlerin mekân tasarımı pratiklerinde sorgulanması gerekliliğinden doğmaktadır. Kapsamı ise, referansı olan ekolün farklı yöntemlerle farklı mekân tanımlarının ve uygulamaya dayalı tasarım öğretilerinin incelenmesi ile bedenin mekânı duyumsayarak kavrayışının ve mekân tanımında bedensel deneyimin farklı biçimlerine odaklanan çalışmaların okumaları üzerinden şekillenmektedir.

 

Güncel eğitim yaklaşımları için güçlü bir referans niteliğinde olan Bauhaus, kendi dönemi içinde yeni bir eğitim modeli oluşturmaktadır. Ustaların Bauhaus Düşüncesi altında temellenen düşünce yapılarının pratikteki karşılıkları yazın alanında öne çıkmaktadır. Okulun tasarım öğretisi kapsamında sahip olduğu farklı eğitim pratiklerinin/izlencelerinin incelenmesiyle beden deneyimi üzerinden farklı mekân tanımlarının nasıl oluştuğunun bilgisine ulaşılmaktadır. Bedenin mekân içindeki fizikselliğinden çok bedensel kavrayışının yani deneyiminin ön planda tutulması gereken bir yaklaşım olduğu örnek mekân tanımlarıyla pekiştirilmektedir. Bu sayede mekânı duyumsama, algılama ve deneyimleme odaklı bir düşünce sistemi yaratmayı amaçlamaktadır. Ayrıca bu çalışma, beden etkileşimli mekân tasarımı düşüncesinin güncel eğitim pratikleri içine dahil edilmesi yönünde farklı yaklaşımlar ve tartışmalar sunmaktadır.