Bir bilgi nesnesi olarak sanat pratiğinin kültürel okumaları

Yazar:Sultan Burcu Demir Koyuncu
Danışman: Prof. Refa Emrali

Heykel Ana Sanat Dalı Sanatta Yeterlik Tezi

Tez Özeti: "Bir Bilgi Nesnesi Olarak Sanat Pratiğinin Kültürel Okumaları" başlıklı raporda kültür kavramının sanatla olan ilişkileri incelenmiş, insanlık tarihi boyunca kültür ve sanatın nasıl şekillendiği, etkileşimli olarak iki kavramın da, günümüze gelene kadar içeriklerinin nasıl değiştiği araştırılmıştır. Kültürel okumaların, günümüz sanatı için etkin bir alan olduğu bulgulanırken, günümüzde kültürel içeriklerin sanatçılar için yaygın bir strateji olarak kullanıldığı anlaşılmıştır. Çağı anlamada, geçmişin anlatısı önemli bir okuma alanına işaret etmektedir. Kronolojik verilerle çağların gidişatını göz önünde bulundurarak, ilk bölümde toplumsal gerçekler ve bilgi örgütlenmeleri incelenmiş, sanat pratiklerinin de içinde olduğu bir derleme yapılmıştır. Bu derlemede, kültür kavramından tüm tarihsel süreçlerin analizi olarak yararlanılmıştır. Bu bölüm için kültürel okumaların sanatı anlamada yetkin bir yöntem olarak sunulması ana stratejiyi oluşturmakta, kültürün ham halinden yola çıkılarak, kavramın literatüre girmesi ve değişen toplumsal dinamiklerle yirminci yüzyıla kadar geçirdiği evrim incelenmiştir. Kültürün kavramsal içeriklerinin genişlemesinin nedenleri olarak bilgi örgütlenmeleri ve düşünce pratiklerinin gelişimi de incelenerek, sanat alanına yansımaları araştırılmıştır. İkinci bölüm günümüz sanat pratiklerinin kültürel söylemlerle nasıl şekillendiği ve sanatçıların bu söylemler çerçevesinde ne türden stratejilere yöneldiği araştırılmış, küreselleşme süreci incelenerek kültürün son hali çözümlenmeye çalışılmıştır. Küreselleşmenin kültürel açılımları olarak kültüralizm politikaları, sanatın antropolojik teorisi alınmış, bu başlıklarla birlikte günümüz sanat politikaları incelenmiştir. Bu bölümde sanatçıların ana strateji olarak kültürden nasıl beslendikleri ve çalışmalarında kültürel alanı nasıl yorumladıkları örneklerle açıklanırken, bir öneri olarak kültürel alanın nasıl aşılabileceği sanatçı çalışmaları üzerinden açıklanmıştır. Bu bölümde aynı zamanda, kültürel bir yapıda olan "kitap nesnesi" ile çalışan sanatçılarla ilgili inceleme yapılmıştır. Üçüncü bölümü oluşturan uygulamalar, kültür kavramının görünür kılındığı nesne ve bu nesnelerin deneyimlerinden oluşmaktadır. Tarihsellik taşıyan nesne ve kavramlar, kişisel kültür bağlamında yorumlanarak kültürü oluşturan düşünce pratiklerinin bir eleştirisi yapılmaktadır. Görsel ve yazılı kültürün evrensel öğeleri özelde sorgulanarak, içerikleri üzerinden hem biçimsel hem de felsefi tartışmalara girilmektedir. Kültürel bilginin meşruiyeti, uygulamalarla deneyim alanına çevrilirken, pratikler üstü bir yaklaşımla, hem biçim, hem farklı medyumlar, hem de anlatılar olarak bir fikir üretilmeye çalışılmıştır.