Ekolojik düşünce üzerinden Whitehead'in süreç kavramının sanatsal pratiklerle ilişkilendirilmesi

Yazar:Niyazi Değirmenci
Danışman: Prof. Tuğrul Emre Feyzoğlu

Seramik Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi

Tez Özeti: Tarihte ekolojik düşünce, tıpkı doğrudan sanat yapma eyleminde bulunmayan fakat onun nüvesini oluşturan primitif komün topluluklarının, doğayla birlikte uyumlu biçimde yaşamasından gelmektedir. Ancak doğaya yapılan yıkıcı müdahaleler, Sanayi Devrimi'nin gerçekleşmesi ve endüstri çağıyla birlikte bu düşünce tekrar gün yüzüne çıkmıştır. Yine bu dönemlerde evrenin mekaniktistik görüş şekliyle algılanması ve doğaya olan yıkım boyutunun artmasından ötürü ekoloji biyolojiden bağımsız bir bilim olarak adlandırılmıştır. Bilim alanında gerçekleşen bu farkındalık, kendisini farklı alanlarda da göstermiştir. Plastik sanat alanının da etkilendiği bu hareket sonrası bir grup Amerikalı sanatçının Land Art hareketiyle doğa, teknik malzeme olarak tekrar kullanılmış ve ekolojik sanat hareketiyle de doğaya tekrar bir geri dönüş yaşanmıştır. Çalışmanın amacı, Whitehead'in süreç kavramıyla ekolojik düşünce kavramlarının tek bir kesişim noktası altında sanatsal çalışmalara uygulanmasıdır. Yaşamın bizzat kendisinde olan, doğadaki evrilen süreç anlayışı, Whitehead tarafından sistematik bir biçimde tekrar ele alınmıştır. Onun kurucularından biri olduğu süreç felsefesi, birçok disipline ışık tutmuş ve bu felsefeyle farklı bakış açıları geliştirilmiştir. Bu çalışmada Whitehead'in teolojik olarak geliştirdiği süreç kavramının sanat alanında araştırılacak ve uygulanacak olması nedeniyle, çalışmaya özgünlük kazandırması hedeflenmiştir. Çalışmada yararlanılacak teknik ve tematik çözümlemeler ile neticelenen sanat uygulamaları, diğer canlıların da katılımlarıyla süreç üzerinden ekololojik bir yaşam ortamı sunması hedeflenmiştir.