Yazar:Pelin Nane
Danışman: Doç. Dr. Emre Demirel

İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı Doktora Tezi

Tez özeti: İç mekânın anlamı ya da anlamları nelerdir? Biçimselliğin ve görselliğin ötesinde iç mekânı tanımlayan, bir mekânı 'içerisi' kılan etkenler nelerdir? İçeride olmanın anlamı, içeride olanın hisleri nelerdir? İçerinin taşıdığı bu anlamsal karşılıklar iç mekân temsillerinde ifade bulmakta mıdır? İç mekânı içerinin anlamı ve anlatısı üzerinden düşündüğümüzde temsili için de yeni yöntemler ne tür potansiyeller sunabilir? İç mekânı fiziksel boyutları kadar tinsel boyutları üzerinden de tanımlamayı amaçlayan çalışma bu soruları merkezine almaktadır. Mekânın tinsel boyutunu açığa çıkarma potansiyeli olan edebi metinler çalışma kapsamında iç mekânın anlamını düşünmenin aracı olarak seçilirken, metinsel temsiller de mimari temsili tartışmaya açmaktadır. Edebiyat kapsamı, kurmaca metinlerle sınırlandırılan çalışmanın inceleme alanı 1950 sonrası Çağdaş Türk Edebiyatı roman ve öyküleri olarak belirlenmiştir. Eserlerde zaman-mekân birliğinin bilinç akışı tekniği ile parçalanması, yeni biçimsel arayışlar, gerçek ve kurmaca arasındaki sınırların muğlaklaşmasıyla ortaya çıkan yeni potansiyeller sebebiyle incelenen eserler 1950 sonrasını kapsayan aralıkta yer almıştır. Tezin anlatı kurgusu önce dışarından yalıtılmış 'güvenli ve korunaklı bir alan olarak içerisi'yle başlar. Daha sonra dışarının, kimi zamanda içerideki yabancının bulanıklaştırdığı 'tekinsiz bir alan olarak içerisi'nin anlatımıyla devam eder. Birbirini var eden, kimi zaman ise tehdit eden iç ve dış arasındaki bu gerilimli ilişki en sonunda 'içerinin sınırlarında olmak/eşik deneyimleri'nin anlatımıyla sonlanır. Çalışmanın yöntemi metin analizi ve bu analiz sonucu ulaşılan verilerin mimari temsil ile yeniden üretilmesini içermektedir. Seçili metinler tematik yaklaşımlarına cevap verebilecek başka disiplinlerdeki kuramsal metinler üzerinden tartışmaya açılırken metinler/mekanlar arası bir okuma/görme deneyimi amaçlanmıştır. Temsil bir sonuç ürün olmanın yanında bir yöntemi de ifade ederken temsilin 'bir anlama modeli' olarak kullanımı önerilmektedir.