Mekânın deneyimsel temsili: Venedik Bienali 12. Uluslararası Mimarlık Sergisi örneği

Yazar:Buşra Gürdağ
Danışman: Doç. Dr. Duygu Koca

İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı Doktora Tezi

Tez özeti: Yaygın olarak kullanılan temsil ortamlarının deneyimlenen mekân anlayışından çok teknik ile ilgili olması problemi yeni temsil ortamları üzerine düşünmeyi gerektirmez mi? Mimarlık sergileri kendilerine özgü mekânsallığıyla göndergesi mekânsal deneyim olan temsil ortamları olarak kurgulanabilir mi? Çalışma bu sorular doğrultusunda mimarlık sergisini bir mimari temsil ortamı olarak kabul eder; mimarlık sergisini deneyimsel temsil olarak konumlandırmayı ve mekânın deneyimsel niteliklerinin sergi aracılığıyla temsilini tartışmayı amaçlar. Mimari temsil ve mekânsal deneyim arasındaki ilişkinin çözümlenebilmesi için deneyimsel temsil kavramından yola çıkılmıştır. Deneyimsel temsil kavramı mevcut bir nesneyi referans almayan, mimari fikri cisimleştiren ve mekân deneyimi ile ilişkilendirilebilen temsil türlerine işaret eder. Deneyimsel temsiller bir bakıma mimari alanı öznenin deneyimine ve yorumuna açan deneyimsel araçlardır. Bu noktada temsili deneyimin yapısına dikkat çekme gereği duyulmuştur. Temsiller söz konusu olduğunda araç ve içerik ayrımının yapılması önem taşır çünkü temsili deneyim içeriğin sahip olduğu nitelikler tarafından belirlenir. Buradan hareketle deneyimsel temsillerin mekânın deneyimsel niteliklerini iletmesi beklenir. Literatür araştırması ile elde edilen ve mekânın deneyimsel nitelikleri olarak adlandırılan yedi nitelik (ışık-gölge, akustik-ses, oran-ölçek, renk-doku, hareket, zamansallık, manzara-yer ile kurulan ilişki) temsil ortamlarını değerlendirmekte kullanılabilecek bir araç olarak önerilmiş ve Venedik Bienali 12. Uluslararası Mimarlık Sergisi bu nitelikler üzerinden irdelenmiştir. Elde edilen bulgular; mekânın deneyimsel niteliklerinin sergi aracılığıyla temsili ve serginin bütününe etki eden kurgusal kararlar doğrultusunda yorumlanarak mekânsal niteliklerin nasıl temsil edildiği ve temsili deneyimin nasıl yapılandırıldığına dikkat çekilmiş ve mimari temsil ortamı olarak serginin güçlü yönleri ortaya konmuştur.