Türkiye'deki mülteci kamplarında geçici konut tasarım örneği olarak sarıçam kampı'nın mekansal analizi

Yazar:Gülşah Şenocak
Danışman: Prof. Bilge Sayıl Onaran

İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi

Tez Özeti: Suriye İç Savaşı'nın ardından yaşanan göç dalgası, mültecilik konusunu Türkiye için önemli ve öncelikli bir hale getirmiştir. Bu çalışma, siyasi nedenlerden ötürü göç etmek durumunda kalan mülteciler ve kitlesel göçlerle birlikte gündeme gelen barınma problemi üzerinde yoğunlaşmıştır. Günümüzde Türkiye sınırları içerisinde bulunan 13 geçici barınma merkezinde 136 bin Suriyeli kendilerine sağlanan mobil konutlarda yaşamaktadır. Çalışmanın amacı mülteci yerleşimleri kapsamında bulunan, devlet eliyle oluşturulmuş kamplardaki mobil konut tasarımlarının değerlendirilmesidir. Mülteci konutları, hız-zaman-maliyet esas alınarak belirli lüksler göz ardı edilerek temel yaşamsal faaliyetlerin sürmesine destek veren tasarımlardır. Çalışma süresince toplanan verilerin mülteci konut ve kamp tasarımında yönlendirici olması ve bu alandaki gelişmelere katkı sağlaması beklenmektedir. Çalışmanın birinci bölümünde mobil mekanlar üzerinden zorunluluktan doğan geçici mekanlar özeline inilerek, geçici afet barınakları ve türleri ele alınmış bu sayede ikinci bölüm için gerekli zemin sağlanmıştır. İkinci bölümde mülteci kamp ve geçici konut tasarım kriterleri üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde ise Adana Sarıçam Konaklama Merkezi üzerinde örnek inceleme yapılarak, önceki bölümde ele alınan ilkeler üzerinden tanımlanan geçici konutlar ve tasarım kriterleri irdelenmiştir. Sarıçam Konaklama Merkezi Türkiye'deki en büyük merkez, dünyadaki en büyük konteyner kentlerden birisi olarak 26,869 Suriyeliye ev sahipliği yapmaktadır. 2012 senesinde çadır kent olarak kurulmuş 2017 senesinde konteyner kente dönüştürülmüş, bu sayede geçici afet barınaklarının gelişim ve dönüşüm sürecini de yaşamıştır. Tez çalışmasının sonucunda, önceki bölümlerde edinilen bilgiler üzerinden Sarıçam Kampı yerleşke ve konut ölçeğinde ele alınmış, mevcut durumu ortaya konarak uluslararası standartlara göre bir değerlendirmeye varılmıştır.