UNESCO yaratıcı kentler kapsamında erişilebilirlik ve Ankara için mekansal öneriler

Yazar:Fulya Ertuğ
Danışman: Prof. Dr. Pelin Yıldız

 İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı Doktora Tezi

Tez özeti: "dTez çalışmasında UNESCO'nun misyonu ve Yaratıcı şehirler ağı olarak adlandırılan programı çerçevesinde Birleşmiş Milletler 'in tüm dünyayı kapsayan ciddi ve büyük ölçekli 2030 küresel gelişim planı kullanılarak, bu özellikler ve sistemler çerçevesinde Türkiye'nin başkenti Ankara şehrinin bir örnek tasarım kenti olabilmesi kıstaslarından "erişilebilirlik" kapsamında yenilikçi mekânsal öneriler sunulması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda yaratıcı şehirler ağına girmiş başkentlerden dünya lideri durumunda olan Singapur, Ankara ile kent planlamasında benzer ve zıt özellikleri bulunan kent Berlin ve Türkiye'de bir tasarım kenti olan İstanbul'un analizi ve özelliklerinin incelenmesi sonucunda toplanan nitel ve nicel verinin metodolojik olarak ayrılarak ve kategorize edilerek Ankara şehri ile ilişkilendirilmesi ve yapılan literatür taraması ile çalışma derlenerek Ankara için mekânsal erişim önerileri üretilmesine önem verilmiştir. Cumhuriyetin ilanı sonrasında şehirlerimizin gelişiminde lider olma görev ve konumunda görülen Ankara kentinin inceleme ve araştırması içeriğinde erişilebilirlikte sorun görülen alanın "herkes için tasarımın" olduğu yaşanan olumsuzlukların kaynağının ise sadece fiziksel olmadığı belirtilmiştir. Yaratıcı kentlerde erişilebilirlik kriterinin kentlerde kamusal alanı kullanan bireyler açısından değerlendirildiğinde bir "reform" olduğu ve kamusal açık alanlara her türlü erişimin sağlanmasının sadece iyileşme ve uygulama dönemleri değerlendirildiğinde değil, uzun vadede düşünüldüğünde toplumsal kültür için gerekli bulunduğu anlaşılmıştır. Ağa dahil olmak için kentlerin kültürel- tarihsel- yerel olma özelliklerinin UNESCO'nun stratejileri arasında tanımlandığı ve bu özelliklerin sürdürülebilir olması gereği bilinmektedir. Çalışmada ağın yaratılması ve Ankara'ya olabilecek faydalarına da yer verilmiştir. Ankara'nın Yaratıcı Kentler Ağına dahil olabilmesi için bir sorun olarak görülen erişilebilirlik, anahtar olarak seçilen Kızılay'da Güven Anıtı ile başlayan Atatürk Bulvarı ile Dikmen yolu arasında bakanlık binaları ile devam eden ve yüksek bir noktada TBMM binası ile tanımlı üçgen alan olan "Devlet Mahallesinde" günümüzde yaşanan olumlu olumsuz özellikler incelenerek "evrensel tasarım" kriterlerine göre mekansal öneriler sunulmuştur.