Yazar: Başak Lale

İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi

Danışman: Doç. Dr. Duygu Koca

Tez Özeti: Ankara, Cumhuriyet'in temellerinin atıldığı ve tüm ülkeye misal bir proje olması adına, bu ideolojinin ilk somut örneklerini barındıran planlanmış bir başkenttir. Başkent olmasının ardından, değişen gündelik yaşam ve modernleşen eğlence kültürünün önemli birer kanıtı olarak adlandırılabilecek olan aile gazinolarının, mimari açıdan özgün örnekleri Ankara'da inşa edilmiş ve 1990'lı yıllara kadar hizmet vermiştir. Bu eğlence mekanlarının kurak bir Anadolu kenti olarak tanımlanabilecek şehirde, su ile ilişkisinin incelenmesi yine dönem dahilinde alınan mimari kararları ve modern başkentin sosyal yüzünün oluşumundaki fikirleri anlamak için önemlidir. Şehir planlanırken, halka açık havuz ve göller ön planda olmuş ve belirli gazinoların da içinde bulunduğu eğlence mekanları, su ile ilişkili olarak tasarlanmıştır. Dönem dahilinde inşa edilmiş gazinoların çoğu günümüzde yıkılmış veya işlev değiştirmiş durumdadır. Ankara genelinde 1923-1990 yılları arasında faaliyet göstermeye başlamış gazino yapılarının detaylı listelenmesi ve su ile ilişkili olanların belirlenmesi, hem gazino eğlence fikrinin mekâna ve gündelik hayata yansımalarını görmek hem de bozkır kasabası niteliğindeki şehirde bu yapıların mekansal olarak Ankara eğlence yaşamındaki yerini anlamak adına önem taşımaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı gazinolar üzerinden eğlence kültürünün oluşumu, altın çağı ve yok oluşu üzerine bir inceleme yapmaktır. Çalışma, Ankara'da Cumhuriyet Dönemi dahilinde inşa edilen aile gazinosu yapılarını, ele alındıkları dönem dahilinde listeleyip, içlerinde su ile yakından ilişkili olarak tasarlanmış olan Marmara, Çubuk, Göl Gazinolarına odaklanmış ve günümüze bütünlüğünü koruyarak ulaşmış tek örnek olan "Göl Gazinosu" üzerinden yapısal ve mekansal bir inceleme gerçekleştirmiştir. Böylelikle Göl Gazinosu'nun geçmiş ve günümüz durum tespitini ortaya koyulmuştur.