Yazar: Eda Balaban Varol

İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı Sanatta Yeterlik Tezi

Danışman: Doç. Dr. Gülçin Cankız Elibol

Tez Özeti: Türkiye'de 1950 sonrası artan apartman tipi konut üretiminin, sınırlayıcı mekan yaklaşımıyla bireyleri sosyal çevreden soyutladığı yönünde birçok tartışma bulunmaktadır. Bu bağlamda, geleneksel kültürden günümüze sosyalleşme mekanı olarak imlenen ara mekan kavramının erimesi durumu, konut kültüründeki sosyal yaşamın daraldığının bir göstergesi olarak kabul edilebilir. Yapılan bu çalışmada, tüm zıt kavramları ve bireyleri buluşturan ara mekan kavramının zengin potansiyeli ve ara mekanın günlük pratiklerdeki yeri tartışılmaktadır. Ara mekan kavramının mekansal ve sosyal açıdan değerini araştırmak ve çok katlı konut kültüründe ara mekan oluşumunu destekleyecek koşulları incelemek yapılan araştırmanın temel amacıdır. Bu amaç ile çalışmada ilk olarak ara mekan kavramının kuramsal açılımları üzerinde durulmuştur. Çalışmada ara mekan kavramının gerçek yaşamdaki karşılığını tanımlayabilmek ve ara mekan kavramına ilişkin toplumun eğilimini saptayabilmek için bir alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Dönem içinde diğer konut üretimlerinden farklı olarak, her yönüyle müşterek bir yaşantı sunduğu için 1950-1980 arası süreçte Ankara'da üretilen kooperatif yapıları, alan çalışmasının kapsamı olarak belirlenmiştir. Çalışmada nitel araştırma tekniklerinden yararlanılmış; alan çalışmasında belirlenmiş 4 farklı yerleşkede ikamet eden toplam 26 katılımcıya yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Görüşme formundan ulaşılan bulguların analizi ile oluşturulan tema, kategori ve kodlar; ara mekan oluşumu, kullanımı ve tanımına ilişkin sonuçları sağlamıştır.