Hacettepe Üniversitesi

Tez Özeti: Tez çalışması kapsamında, günümüzde özellikle sosyoloji bilim dalında kendine yer bulmuş olan evsizler, iç mimarlık alanı ile ilişkilendirilerek incelenmiştir. Çalışmada evsizlik teriminin anlamı ve bu terimin farklı ülkelerde, kültürlerde hangi anlamlara büründüğü irdelenmiştir. Bu doğrultuda evsizlik ve yoksulluk kavramları dikkati çekmiş ve aralarında ilişki saptanmaya çalışılmıştır. Evsiz ve yoksul bireylerin yoksun olduğu 'şey'ler saptanarak, tespit edilen veriler doğrultusunda bireyin ideal yaşantısını gerçekleştirmek için nelere ihtiyacı olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada, barınacak "yer"den yoksun bireyler için Ankara özelinde barınma sorununu gidermek adına yapılan girişimler incelenecektir. Bu çalışmada, günümüzde önemli bir sosyal sorun olarak karşımıza çıkan ve giderek artmakta olan evsizler için kalıcı bir mekânsal çözüm önerisi sunulması amaçlanmıştır. Bunun yanı sıra; Ankara ilinde hayatını sürdürmeye çalışan evsizler için Ankara Büyükşehir Belediyesi Barınma Evi'ne alternatif oluşturabilecek düşük maliyetli yeni bir Barınma Evi projesi sunulması planlanmaktadır. Alternatif bir barınma evi önerisi, Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı hizmet veren Barınma Evi üzerinden incelenerek geliştirilecektir. Ulus semtinde yer alan Ankara Büyükşehir Belediyesi Barınma Evi incelenecek, burada kalan evsiz bireyler ve yetkililer ile, araştırmacı tarafından hazırlanmış olan sorular çerçevesinde yüz yüze görüşme yapılacaktır. Bunun yanı sıra Barınma Evi'nin iç ve dış mekanları gözlemlenecek ve fotoğraf ile belgelenecektir. Söz konusu Ankara Büyükşehir Belediyesi Barınma Evi; Ankara'da evsizlere hizmet veren tek kamu kurumu olması sebebiyle seçilmiştir. Gerçekleştirilen incelemeler doğrultusunda saptanan eksiklikler, kullanıcının beklentileri göz önüne alınarak, Ankara ili özelinde alternatif bir barınma evi tasarımı gerçekleştirilmiştir. Alternatif olarak sunulan modül her ne kadar Ankara ili için kurgulansan da farklı coğrafya ve kullanıcılara göre uyarlanabilmesine dikkat edilmiştir. Sonuç olarak, evsizlik sorunu daha önceden pek fazla ele alınmayan bir açıdan incelenmiştir. Tez çalışması kapsamında, evsizler için kalıcı çözüm önerisi sunabilecek esnek yapı modülü tasarlanmıştır. Gerçekleştirilen tasarımda geleneksel mekan algısı kırılmaya çalışılmış, mekanlar bölücüler ile ayrılmadan birbirine akan mekanlar kurgulanmıştır. Fakat tasarlanan modül, sadece form odaklı düşünülmemiştir. Tasarım gerçekleştirilirken, kullanıcıdan bağımsız düşünülmemiştir. Böylelikle, evsizlere yönelik bir nesne tasarlamaktan öte, kullanıcı ve mekan ilişkisi irdelenerek; kullanıcı ve ihtiyaçlar doğrultusunda çeşitlendirilebilen esnek bir mekan tasarımı önerisi gerçekleştirilmiştir.