Yazar:Yeliz Özkaya
Danışman: Prof. Bige Bediz Kınıklı

Yaylı Çalgılar Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi

Tez Özeti: Klasik dönem diğer dönemlere kıyasla daha kısa bir süreci kapsamasına rağmen, müzik tarihinde köklü değişimlere sahne olmuştur. Müzik formlarındaki ve orkestral yapıdaki büyük değişimlerle, barok dönemin süslü ve abartılı görkemi, yerini sadeliğe ve doğallığa bırakmıştır. Kurulan okullarla bir çok farklı ve çığır açan stiller ortaya çıkmıştır. Johann Stamitz'in kurucusu olduğu bu okullardan biri olan Mannheim, yetiştirdiği müzisyenler ve orkestrasıyla içlerinde en önemli yere sahiptir. Bu okulun bir üyesi olan Carl Stamitz, viyola, viola d'amore ve keman virtüözü olmasının yanı sıra, döneminin önemli bestecilerindendir. Stamitz, bestelediği viyola ve viola d'amore eserleriyle iki enstrümanın da değerini vurgulayarak, konumunu şekillendirmiştir. Bestecinin re majör viyola konçertosu, orkestra enstrümanı olarak görülen viyolanın da solistik bir enstrüman olabileceğini kanıtlamıştır. Konservatuvarların müfredatlarında yer alan ve bir çok senfoni, oda ve opera orkestralarının giriş sınavlarında mecburi eser olarak kabul gören bu konçerto, viyola edebiyatının en önemli konçertolarından biri olmuştur. Bu çalışmada, klasik dönemde yaşanan değişim ve gelişimler detaylı olarak ifade edilmiştir. Bunun yanı sıra Mannheim okulundan ve bu kurumda önemli bir yere sahip olan Johann Stamitz, oğulları Carl ve Anton Stamitz'in müzik hayatlarından bahsedilmiştir. Ayrıca klasik dönem konçerto formundaki gelişmeler araştırılmış ve Carl Stamitz'in bestelediği re majör viyola konçertosunun form analizi yapılarak, dönem özellikleri açısından incelenmiştir. Sonuç olarak, klasik dönem özelliklerinin ve viyola tarihinde önemli bir yere sahip olan bu konçertonun, yapılan form analizinin ışığında özellikle konservatuvar ya da müzik fakültelerinde okuyan öğrencilere ve eseri icra edecek sanatçılara bir kılavuz olması hedeflenmektedir.