Yazar: Seher Tuzcu

Grafik Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi

Danışman: Doç. Banu Bulduk Türkmen

Tez Özeti: Kitaplar çocuğun gelişimini etkileyen önemli en önemli kaynaklar olmaktadır. Resimli çocuk kitapları bir oyun nesnesi olarak algılanıyor. Kitaplar, çocuğun hayal kurmasını ve düşünmesini sağlarken, onu yaşama hazırlamaktadır. Çocuğun ilk sanatsal eğitimi resimli çocuk kitaplarıyla başlamaktadır. Resimli çocuk kitaplarının anlama becerileri ve kelime dağarcığını geliştirirken görsel okuma süreci de başlamış bulunmaktadır. Resimli çocuk kitaplarındaki resimler okuma gelişimi için zorunlu bir unsurdur. Geçmişten günümüze dünya ve Türkiye'de farklı malzemelerle çocuk kitapları hazırlanmıştır. Çocuk kitabı resimlemede kullanılan teknikler incelendiğinde tarihsel süreç içinde farklı yaklaşımların uygulandığı görülmektedir. Sulu Boya, kuru kalem, plastin, kağıt, pastel vb. geleneksel tekniklerin yanında bilgisayar ortamında yapılmış örneklere de yer verilmektedir. Geleneksel resimleme tekniklerinin dışında üç boyutlu farklı bir yaklaşım olan şeker çikolata gibi yenilebilir malzemelerle bir çocuk kitabı oluşturmak çocuğun kitaba dikkatini çekebilir. Sözü edilen kuramsal araştırmanın ışığında, çocuk kitabı resimleme de üç boyutlu yaklaşımlara ağırlıklı olmak üzere, renk, tipografi ve oluşturulan sahne fotoğraflarının uyumlu bir şekilde düzenlendiği, şeker hamuru, çikolata ve şeker kullanılarak, üç boyutlu teknikle gerçekleştirilen bir resimli çocuk kitabı oluşturulmaktadır. Birinci bölümde resimli çocuk kitaplarının tanımlanması, dünyada ve Türkiye'de zaman içindeki gelişimi incelenmektedir. Kitapların çocuk eğitimindeki öneminden hareketle; okul öncesine ait kitapların çocuklar üzerindeki bilişsel, psikolojik etkilerinden söz edilmektedir. Resimli çocuk kitaplarının eğlence ve eğitim aracı olarak çocuk üzerindeki etkileri incelenecektir. Bu kitapların türleri de çalışmaya dahil edilmektedir. İkinci bölümde resimli çocuk kitapların biçim ve içerik bakımdan incelenmiştir. Çocuk kitaplarının niteliksel özellikler üzerinde değerlendirilmesi ve kitapta bulunması gereken özellikler üzerinde durulmaktadır. Çalışmanın üçüncü bölümünde resimli çocuk kitaplarında kullanılan iki ve üç boyutlu yaklaşımlar incelenmiştir. Geleneksel yöntemlere ek olarak yeni bir teknik olan çikolata ve şekerden hazırlanmış resimlemelerin örnekleri sunulmuştur. Çalışmanın dördüncü bölümünde çocuk şarkılarından ve ses öbeklerinden oluşan örnekler incelenmiştir. Ses öğelerinin birleşimi ve görsel anlatımla tamamlanması, işitsel ve görsel iletişimin birleşimiyle güçlü ve hiç uygulanmamış bir alana kapı açılmıştır. Resim ve müzik, her iki sanat dalının birleştiği resimli çocuk kitabının çocuk için önemi anlatılmaktadır. Bilişsel ve işitsel düzeye uygunluk açısından birden fazla duyuya hitap eden resimli çocuk kitapları incelenmekte ve nitelikleri açısından değerlendirilmektedir. Beşinci ve son bölümde hazırlanan çocuk kitabı resimlemeleri de üç boyutlu bir yaklaşımda, görüntü, renk ve tipografinin uyumlu bir şekilde düzenlendiği, şeker hamuru, şeker ve çikolata kullanılarak, farklı bir resimleme ve işitsel yönü olan çocuk şarkıları kitabı sunulmaktadır. Bu bölümde kitabın oluşum aşamaları anlatılmakta, geleneksel resimli çocuk kitabından farklı olarak sıra dışı tekniklerin kullanılmasının önemi vurgulanmaktadır.