Danışman: Prof. Dr. Bilge Sayıl Onaran

Yazar: Hatice Hande Aydoğan

İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi

Tez Özeti: Çocukların doğdukları andan itibaren bulundukları çevrelerin ve mekânların özellikleri fiziksel, zihinsel ve sosyal gelişimlerine katkı sağlamaktadır. Toplumsal mekânlara katılım oranları oldukça yüksek olmasına rağmen onların fiziksel ve zihinsel kullanımlarına uygun mekân tasarımları oldukça azdır. Günümüzde ise müze mekân tasarımlarının kapsayıcı bir yaklaşımla tüm ziyaretçi grupları ile sağlıklı bir ilişki kurabilmesi beklenmektedir. Ziyaretçilerinin büyük bir çoğunluğunu çocukların oluşturduğu birçok müzenin mekânsal özellikleri, donatı elemanları ve sergileme düzenleri çocukların gelişimlerine uygun tasarlanmamaktadır. Dünyada çok önemli bir yere sahip olan ve 19. yüzyıldan beri varlığını sürdüren çocuk müzeleri ülkemizde varlığını yeni göstermeye başlamış bir müze türüdür. Çocukların hayata dair bakış açılarını ve bilgi birikimlerini geliştirmek hedefiyle kurulan çocuk müzelerinin çocuklara yönelik tasarlanması eğlenceli bir müze ziyareti gerçekleştirmeleri ve eğitimin kalıcılığının sağlanması açısından önemlidir. Bu bağlamda yürütmek istediğim çalışma, geçmişte kurulmuş ve günümüzde faaliyetlerine devam eden müzelerde çocuklar için gerekli mekânsal ihtiyaçları belirleyerek, öğrenirken eğlenebilecekleri bir ortamın oluşturulmasına açıklık getiren bir rehber olacaktır. Bununla birlikte bu çalışmanın yeni kurulacak çocuk müzeleri için de örnek bir kılavuz olarak kullanılması ve ihtiyaç duyulan mekânsal gereksinimlere yol göstermesi amaçlanmaktadır. Çalışma kapsamında çocuk müzelerinde eğitim modeli, çocuk ve algı kavramı, çocuk müzelerinin mekânsal özellikleri ve sergileme anlayışı teknik, estetik ve psiko- sosyal boyutlarıyla incelenerek, çalışmanın ülkemizde kurulacak çocuk müzelerine bir rehber olması hedeflenmektedir. Çalışma sonucunda yeni kurulacak çocuk müzeleri için mekânsal özellikler bir tabloda listelenmiştir ve mevcut müze yapıları için düzenleme önerileri geliştirilmiştir.