Danışman: Doç. Zülfükar SAYIN

Yazar: Emine Jessica MCKIE

ÖZET: Sergileme tasarımı, sanat eserlerini, ürünleri ve/veya bilgileri hedeflenen izleyici kitlesine sunma gerekliliği doğrultusunda gerçekleştirilen ilgi çekici ortamları oluşturma süreçlerini ve bu süreçlere dair ilgili uygulamaları ifade eden çokdüzenceli (disiplinli) bir alandır. Bu düzence/disiplin, mimarlık, grafik tasarım, aydınlatma tasarımı, iç mekân tasarımı gibi alanları içerir ve ayrıca gerekli yazılımlar ile çoklu ortam (multimedya) tasarımını kapsamaktadır. Sergi tasarımı, sadece görsel açıdan dikkat çekici ve özgün bir tasarım oluşturmanın ötesinde, işlevselliğiyle bilgilendirici ve duyusal olarak etkili bir deneyim sunmayı amaçlamaktadır. Güncel sergileme tasarımlarında, yeni teknolojilerin entegrasyonu sayesinde, ziyaretçilere günlük hayatın alışılagelmiş akışından farklı bir şekilde bilgiler sunulmakta ve böylece çok yönlü düşünmeye teşvik edilmektedir. Sergileme tasarımında, ziyaretçilere dikkat çekici, ilginç ve sürükleyici deneyim ortamları oluşturmak amacıyla, özellikle çoklu ortam ögeleri ve teknolojileri giderek daha fazla kullanılmaktadır. Ses, video, etkileşimli görüntüler, yansıtma/projeksiyon aygıtları ve sanal gerçeklik gibi uygulamalar, bu bağlamda yaygın olarak kullanılan öğeler arasındadır. Bu tez çalışmasında, sergileme tasarımında kullanılan çoklu ortam teknolojileri nitel araştırma yöntemleri bağlamında betimleme yaklaşımları kullanılarak araştırılmış ve irdelenmiştir. Ayrıca, saha araştırması yöntemiyle örnekler toplanmış ve röportajlar yapılmıştır. Tez dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde sergileme tasarımı, ziyaretçi-mekan-nesne bağlamında tartışılmıştır. Birinci bölümünde sergileme tasarımı çerçevesinde sergi nesnesi, ziyaretçi, mekan, ve mekan-nesne ilişki üzerinde durulan tezin ikinci bölümünde, sergileme tasarımında kullanılan çoklu ortam teknolojileri çerçevesinde; duyu kullanımı ve sergileme iii teknikleri örneklerle anlatılmıştır. Sergileme tasarımında çoklu ortam teknolojileri kullanımının incelenmesi başlıklı üçüncü bölümde örnek incelemeleri gerçekleştirilmiş, incelenen sergilerin tasarımcılarıyla röportajlar gerçekleştirilmiştir. Uygulama çalışması olarak sunulan dördüncü bölümde; Erimtan Arkeoloji ve Sanat Müzesi için çoklu ortam teknolojileri kullanılarak gerçekleştirilen sergileme tasarımı irdelenerek sunulmuştur. Bu araştırmada, sergileme tasarımında çoklu ortam teknolojilerinin kullanımının, ziyaretçilere kamusal görünürlük deneyimleri sunarak sosyal etkileşimi güçlendirebileceği ifade edilebilir. Bu bağlamda, müze, galeri, tarihi mekan gibi sergi alanlarında yaşanan etkileşimde ve ziyaret sayılarında artış beklenmekle birlikte, ilgili durumun araştırılmaya devam eden bir konu olduğu görülmüştür.

Anahtar sözcükler: Sergileme, sergileme tasarımı, grafik tasarım, çoklu ortam, görsel iletişim tasarımı.