Yazar:Deniz Can Atal
Danışman: Doç. Zülfükar Sayın

Grafik Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi

Tez özeti: Canlandırma (animasyon) çalışmaları hem eğitim ve öğretim süreçlerinde, hem sinemada, hem oyun alanlarında hem de gerçek haline ulaşılamayan nesne, olgu, gelişme, yaşam süreçleri vb. durumların anlatımında yararlanılan oldukça önemli sanat ve tasarım uygulamalarındandır. Canlandırmalarda başvurulan özellikli tasarım ögelerinden biri de korku göstergeleridir. Walt Disney ve Hayao Miyazaki, korku göstergelerini canlandırmalarında kullanan önemli canlandırma ustalarındandır. Disney ve Miyazaki canlandırmalarındaki korku göstergelerinin biçim ve içerik açısından incelendiği bu çalışmada; yapılan irdelemeler göstergebilimci Roland Barthes'in düz anlam, yan anlam, eğretileme, düzdeğişmece ve mit yaklaşımlarından hareketle gerçekleştirilmektedir. İrdelenen korku göstergeleri ile iki farklı canlandırma sinemasının korku altyapısı ortaya konmaya çalışılmış ve bu bağlamda bir uygulama gerçekleştirilerek söz konusu duruma çağrışımda bulunan somut bir uygulama örneği geliştirilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde; problem durumu, çalışmanın amacı, önemi, sınırlılıkları, yöntem ve teknikleri hakkında bilgiler verilmiş; neden iki farklı canlandırma kültürününün karşılaştırılmasına gerek duyulduğu ve ana izleğin neden korku göstergeleri bağlamında belirlendiği açıklanmıştır. İkinci bölümde; Disney ve Miyazaki'nin korku göstergeleri çerçevesinde ele alınan canlandırma filmlerinin teknikleri bağlamında geçmişte ve günümüzde kullanılan canlandırma türlerine değinilmiştir. Günümüz canlandırmalarının on iki ilkesi olarak da nitelendirilen Disney ilkelerine yine bu bağlamda değinilmiştir. Üçüncü bölümde; korku kavramı tanımlanmış; sosyal ve kültürel bağlamda ne anlama geldiği, sinemada ne için kullanıldığı üzerinde durulmuş ve canlandırmada kullanılan korku ögeleri ele alınmıştır. Göstergebilim hakkında bilgiler verilmiş; Ferdinand de Saussure'den başlayarak yararlanılan Roland Barthes'ın göstergebilim yaklaşımları hakkında açıklamalarda bulunulmuştur. Ayrıca, bu çalışma kapsamında incelenen Disney ve Miyazaki canlandırmalarındaki korku göstergelerinin incelenmesinde yardımcı olacak bağlamsal örneklendirmelerde bulunulmuştur. Dördüncü bölümde Disney'den, beşinci bölümde ise Miyazaki'den seçilen üçer tane canlandırma çalışmasında yer alan korku göstergeleri Roland Barthes'in düz anlam, yan anlam, eğretileme, düzdeğişmece ve mit ilişkisi bağlamında irdelenmiştir. İncelemeler ışığında elde edilen verilerden uygulama çalışmasında dayanak olarak yararlanılmıştır. Altıncı bölümde; daha önce irdelenmiş olan canlandırmalardaki korku göstergeleri çerçevesinde elde edilen verilerden hareketle, söz konusu canlandırma filmlerindeki orijinal karakter ve öykülerden sentezler yapılarak korku göstergeleri bağlamında oluşturulan senaryo ve bu izlekte gerçekleştirilen uygulama çalışması irdelenerek sunulmuştur. Sonuç bölümünde; bu çalışmanın kavramsal, teorik ve bilimsel yöntemler merceğinde ele alınarak yaratılmış olan storybord ve uygulamasından elde edilen çıkarımlara yer verilmiştir. Disney ve Miyazaki'nin korku göstergeleri çerçevesinde ortak ve ayrışan özelliklere değinilmiş; varılan sonuçlar açıklanmıştır.