Yazar:Erol Çitci
Danışman: Prof. Dr. İncilay Yurdakul
Grafik Ana Sanat Dalı Sanatta Yeterlik Tezi
Tez özeti: Braille Renk Kodlaması, renklerin Braille kabartma noktalarını kullanarak, görme engellilerin tanımlayabileceği şekilde simgeleştirilmesidir. Bu çalışma taslak olarak ilk defa 2011 yılında İstanbul'da gerçekleştirilen US-Turkey Assistive Technologies Workshop etkinliğinde sunulmuştur. Destek teknolojileri olarak adlandırılan Assistive Technologies, engellilere yardımcı olabilecek, uyarlanabilecek ve onları rehabilite edecek çözümlerin geliştirilmesini ve uygulanma süreçlerini içeren sosyal sorumluluk kapsamında değerlendirilebilen çalışmaları ifade eder. Bu bağlamda geliştirilen Braille Renk Kodlaması, görme engellilerin çevresini daha iyi anlama, kavrama ve tanımlatabilmesine aracılık eden 'dokunsal grafik tasarım' önerisidir. Braille Renk Kodlaması renkleri Braille simgeleriyle eşleştiren ilk çalışmadır. "Görme Engellilere Yönelik Kitaplarda Braille Renk Kodlamasından Yararlanılması Ve Örnek Uygulamalar" başlıklı tez çalışmasında, Braille Renk Kodlamasının teorik alt yapısı oluşturulmuş, tasarım ilkeleri belirlenmiş ve uygulanabilirliği dokunsal kitap tasarımı aracılığıyla test edilmiştir. Çalışmanın sonunda Braille Renk Kodlamasının ilk etapta dokunsal resimlemelere uygulanabileceği ve dokunsal kitaplarda yeni bir üretim yöntemi olarak kullanılabileceğini göstermiştir. Çalışmanın ilk bölümünde görme engelliliğe ait tanımlamalar, görme engellilerin gelişimleri, eğitimleri ve engellilerin artan tasarım ihtiyacı ele alınmıştır. İkinci bölümde dokunsal resimlemeli kitaplar anlatılarak, dokunsal resimlemelerin görme engelliler açısından önemine değinilmiştir. Ayrıca dokunsal kitap resimlemelerinin tasarım ilkeleri ve üretim yöntemleri de ele alınmıştır. Üçüncü bölümde bilimsel gelişmeler ışığında dokunma duyusunun görme engelliler için önemi anlatılmış ve bu bağlamda Braille Renk Kodlamasının teorisi ve uygulama esasları açıklanmıştır. Son bölüm uygulama çalışmalarını içermektedir. Elde edilen bulgular ışığında dokunsal bir çocuk kitabı ve eğitici materyaller üretilmiş hazırlanmış olup, görme engelli çocuklarla okuma denemeleri yapılmıştır.