Yazar:Roya Tavakkoli
Danışman: Doç. Dr. Hakan Ertek

İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi

tez özeti: İç mekân; duvarlarla sınırlandırılmış bir alanın içinde insana daha iyi hizmet edebilmek için tasarlanan ve sınırlandırılan işlevsel alanlardır. İç mekân, içinde yer alan elemanlarla anlam kazanmaktadır. İç mekânı oluşturan, içindeki elemanlar duvarların dışında dekorasyon amaçlı kullanılan diğer elemanlardır. İç mekân algımızı sağlayan unsurlar yapısal kapı, duvar, tavan, zemin vb. unsurların dışında, yüzeyler, dekorasyon araçları bunların kullanılış biçimleri, mekânı kullanan insanların eylemleri gibi unsurlardır. İç mekân tasarımı yaptığımız zaman çevremize çok dikkatli bakmamız lazım, bazen hiç düşünmeden ve hiç bilgi almadan tasarlarsak ve tasarım ilkelerini bilmeden çizmeye başlarsak ortaya çıkan işler estetik ve grafik anlamda çok kötü olabilir. Hâlbuki insanı diğer canlılardan ayıran en önemli özelliği duygularıdır. İç mekân tasarımında kullanılan görsel ve estetik kavramların tamamı duygularla ilgilidir. Tasarım yapar iken o tasarımın yaratacağı duygu ve düşüncelerin dikkate alınması en az çizim ve uygulama kadar önemlidir. Grafik tasarım ise bir mesajı iletmek, bir görseli geliştirmek veya bir düşünceyi görselleştirmek maksadıyla, metnin ve görsellerin algılanabilir ve görülebilir bir düzlemde, iki boyutlu veya üç boyutlu olarak organize edilmesini kapsayan yaratıcı bir süreç şeklinde tanımlanabilir. İç mekân grafikleri kullanıldıkları mekânlara göre farklı özellikler kazandıran ve bu tasarımları tasarlarken mekânın erişebilirliği, yüzeylerin odaklayıcılık duygusunu artıran, seçme konusunda iletilmek istenilen mesajı veren, görselliği sağlayan öğelerdir. İç mekân'da mesela, zemin, duvar ve tavan, hacimlerin sınırlarını tanımlayan mimari öğelerdir. Mekânı kapatır, sınırları bir araya getirir ve onu çevresindeki iç mekânlardan ve dışarıdan ayırır. İç mekân grafikleri (duvar grafikleri, zemin grafikleri, işaret sistemleri elemanları, panolar) iç mekân ile bir bütün olarak tasarlanarak mekânın erişilebilir olmasını sağlar ve mekânın vermek istediği duyguyu arttırır. İç mekânlara baktığımız zaman sadece 3 boyutlu elemanları görmüyoruz her yerde 2 boyutlu grafik tasarımlar var onları görmemiz lazım, grafik tasarım, yüzey ve kumaş tasarımı gibi iki boyutlu tasarım konuları iç mekân tasarımımızın alanlarına girer, grafik tasarım bir dildir ve iletişim kurmak içindir, duygu ve düşüncelerimize hitap eder. Çizgi, renk, doku, şekil, biçim, vs. dilidir. İç mekân grafik tasarımının en temel amacı zaten yaşanılan binaları anlamlı hale getirebilmektir. İnsan içinde yaşamak eylemler gerçekleştirmek için iç mekânlar oluşturur. İç mekân tasarımı bir sanattır. Diğer sanatlardan farkı yaratılan eserin işlevsel ve faydaya yönelik olmasıdır. Belirli bir bütünlük yakalamak zorundadır. İç mekân tasarımında, butun donatım elemanları faydaya hizmet edecek şekilde kullanılmalıdır. İç mekân grafik tasarımcıları işlevsellikten belki de daha fazla algı yaratmaya önem verirler. Bu yüzden iç mimari grafik tasarım anlamlı, duygulara hitap edecek tarzda olmalıdır. İç mimari grafik tasarımcının bir ana konusu olmalıdır. Çalışmasının bütün parçaları ana konuyu oluşturacak bir bütünlük ifade eder. İşte iç mekânın anlamı budur, bina yapımında bir ana konu oluşturmak ve bunu hayata geçirmek. Kentsel mekânlar, farklı gruplar tarafından, farklı yerlerde gerçekleşen farklı aktiviteler için kullanılır bir mekânın yerlisi olanların genelde acelesi vardır ve her nereye gitmeleri gerekiyorsa sadece oraya ulaşmak isterler. İç mekânlarda kullanılan işaret sistemi elemanları mekân hakkında bilgi vererek kullanıcıları mekân içinde yönlendirir. İyi bir iç mekân tasarımcısı hizmet almak isteyen kurum yöneticisi ya da her hangi bir kişinin tasarlanmasını istediği mekânda hangi duyguları his etmek istediğini çok iyi anlamalıdır. Bu da ancak iç mimaride grafik tasarım konusunda çizgi, nokta, renk, doku gibi bütün ayrıntılar hakkında çok bilgili olmak ile mümkündür. İyi bir iç mekân grafik tasarımcısı hem çok bilgili olmalı hem de bilgisini kullana bilme adına çok yaratıcı bir kişilik sahibi olmalıdır. Bazı mekânlar da o kadar yaratıcı iç mimari grafik tasarımları görürüz ki yaratılmak istenen algı adeta bağırmaktadır bu da iki boyutlu veya üç boyutlu ögeleri ve diğer unsurları çok dengeli bir şekilde görselleştirmek ile mümkündür. Anahtar Sözcükler: Mekân: Mekân; beli bir amacı gerçekleştirmesi için boşluğun sınırlandırmasıdır. Örneğin barınmak için bir alanın sınırlandırılıp dışına duvarlar, içine odalar inşa edilmesi boşluğun ve alanın sınırlandırılması yani mekân yaratmaktır. İç Mekân: İç mekân: duvarlarla sınırlandırılmış bir alanın içinde insana daha iyi hizmet edebilmek için tasarlanan ve sınırlandırılan işlevsel alanlar. Tasarım: Düşünmek ya da zihinde biçimlemek, bir amaç için formüle etmek, yöntem bulmak, sistematik olarak planlamak, amacı, hedefi, niyeti olmak, yüksek beceri gerektiren veya sanatsal bir konuda yaratmak, bulmak, icat etmek. Temel Tasarım: Bir görsel çalışma oluşturulurken farkında olarak veya olmayarak kompozisyon ve biçimlendirme araçlarından ve ilkelerinden yararlanılarak yapılan tasarım çalışmalarıdır. Grafik Tasarım: Bir mesajı iletmek, bir görseli geliştirmek veya bir düşünceyi görselleştirmek için metnin ve görsellerin algılanabilir ve görülebilir bir düzlemde, iki boyutlu veya üç boyutlu olarak organize edilmesidir. İç Mekân-Grafik Tasarım: İç mekân grafikleri kullanıldıkları mekânlara göre farklı özelikler kazandıran ve bu tasarımları tasarlarken mekânın erişebilirliği, yüzeylerin odaklayıcılık duygusunu artıran, seçme konusunda iletilmek istenilen mesajı veren, görselliği sağlayan öğelerdir