Hacettepe Üniversitesi

Tez Özeti: İgor Stravinski, eserlerinde kullandığı alışılagelmişin dışındaki teknikler, armonik ve ritmik yeniliklerle, yirminci yüzyıl müziğini şekillendiren en önemli bestecilerden biri olmuştur. Müzik hayatının her döneminde çok farklı stillere yönelmiş, bu stiller ışığında sürekli olarak eser üretmiştir. Orkestra eserleri, solo enstrümanlar için yazdığı eserlerden sayıca fazla olan Stravinski'nin 1910, 1911 ve 1913 yıllarında bestelediği bale müzikleri, eserleri arasında en önemlilerinden ve müzik tarihinin başyapıtlarındandır. Sahnelendiklerinde kimi zaman çok büyük başarılar elde etmiş, kimi zaman da dönemin müzikal anlayışına bir hayli zıt karakterler barındırmaları sebebiyle çok ağır eleştiriler almıştır. Sergey Dyagilev'in kurduğu ve alanında çok başarılı olan koreograf, sahne tasarımcıları ve dansçılarla birlikte çalıştığı Ballets Russes (Rus Baleleri) topluluğuna, 1909 yılında grubun bestecisi olarak Stravinski de katılmıştır. Üç büyük bale müziğini, bu dans topluluğu için bestelemiştir. Bu balelerden ikincisi olan Petruşka (1911), sahnelendiği zaman kostüm ve sahne tasarımı, koreografisi ve müziğindeki yeni unsurlarla büyük başarı elde etmiştir. Günümüze kadar birçok farklı düzenlemesi yapılan Petruşka'yı Stravinski, 1921 yılında solo piyano için uyarlamıştır. Bale süitindeki orkestral unsurların neredeyse hepsini tek bir enstrümanda kullanması, eseri piyano repertuvarının en zor yapıtlarından biri haline getirmiştir. Bu çalışmada, Stravinski'nin üç döneme ayrılan müzikal stili ve bu dönemlerde yazdığı en önemli eserleri araştırılmıştır. Bestecinin Dyagilev ve Ballets Russes topluluğu ile olan ilişkisi incelenmiş, Stravinski'nin bale müzikleri hakkında genel bir bilgi edinilmesi amacıyla ayrı bir bölüm oluşturulmuştur. Petruşka bale süitinin ortaya çıkışı ve müzikal yapısı incelenerek, balenin konusunun süitin orkestral yapısıyla olan etkileşimi, farklı bir bölüm olarak sunulmuştur. Ayrıca araştırmada, Stravinski'nin piyano stili ve piyano eserleri hakkında ayrı bir bölüme yer verilmiştir. Son kısımda ise Petruşka bale süitinin orkestra ve solo piyano versiyonları benzerlikleri ve farklı yönleri açısından karşılaştırılarak, Stravinski'nin orkestra süitini solo piyanoya aktarma tekniği ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bu çalışmanın, eserin solo piyano uyarlamasını icra edecek olan kişilere, bale müziğindeki orkestral yapının piyanoya aktarımı, orkestral tınıların solo versiyondaki biçim ve benzerliği, ayrıca bu bilgilere sahip olmanın önemi konusunda bir kılavuz olması amaçlanmıştır.