Danışman: Doç. Dr. Emine Nur Ozanözgü

Yazar: Huriye Merve Aras

İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi

Tez Özeti: 

Endüstri yapıları sahip oldukları mimari dil, mekânsal kurgu ve çevresel özellikler ile sadece mimari olarak değil sosyokültürel anlamda da dönemlerinin izlerini taşırlar ve bu sebeplerle korunmaya değer varlıklardır. Bu çalışmada, işlevsel ömrünü tamamlamış endüstri mirası yapılarını koruma yöntemi olarak uyarlanabilir yeniden kullanım önerilmiş ve yeni işlevlere kaynak oluşturarak yaşam döngüsünde tekrar aktif olmaları işlenmiştir. Endüstri mirası yapıları silo yapıları ile temsil edilmiş ve uyarlanabilir yeniden kullanım kavramı silolar üzerinden değerlendirilmiştir. Endüstriyel kalkınma döneminde, tarım ile endüstri kültürlerinin sentezlendiği bir işleve sahip olmasıyla silolar bir dönemi temsil eden simgesel yapılardır. Çalışmada yaşatılarak korunması önerilen silo yapılarının yeniden kullanım yoluyla farklı işlevler ile adaptasyonunun mekan düzenlemeleri üzerinden değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın hipotezini yapıların yeniden kullanımında verilecek yeni işlevin, özgün işleve yakın olması öngörüsüne karşı bir görüş olarak, eski işlev ile yeni işlev arasındaki uyumsuzluğun yeniden kullanım kurgusunda temsil gücünün daha iyi olacağı düşüncesi oluşturur. Savunulan bu görüş kapsamında silo yapılarının yeniden kullanımları konaklama işlevi üzerinden ele alınmıştır. Merkezinde insan olan ve tüm gereksinimleri kullanıcısı olan insana göre şekillenen konaklama işlevi ile, özgün işlevi bir makine işleyişinde olan ve insan kullanımının çok kısıtlı olduğu silo yapılarının adaptasyonunda bu uyumsuzluğun etkisi ele alınmıştır. İnsan ölçeğinde olmayan silo yapılarının konaklama işlevi ile uygun ölçeğe getirilmesi mekan düzenlemeleri üzerinden değerlendirilmiştir. Değerlendirme, konaklama işleviyle yeniden kullanılan silo örnekleri olan İsviçre’den Silo Erlenmatt ve Türkiye’den Eskişehir TMO Silosu’nun detaylı analizi üzerinden yapılmıştır. Değerlendirmede siloların mevcut düzeninin konaklama işlevi için referanslar oluşturduğu, yapının özgün karakterini koruyan bir müdahale yaklaşımı ile işlevler arasındaki uyumsuzluğun yeniden kullanımda çeşitli avantajlar sunduğu sonucuna ulaşılmıştır.