Danışman: Prof. Dr. Cebrail ÖTGÜN

Yazar: Beyza GÖKTEPE

ÖZ: Bu tezin tartışma konusu olan canlı hayvanların bulunduğu sanat yapıtlarını, çağdaş sanatın deneyselliği düşünüldüğünde, yalnızca etik, hayvan hakları ya da insan merkezci bakışla ele almak yetersiz görünmektedir. “Hazır nesne”nin “hazır canlı”ya nasıl dönüştüğü incelenirken, yeryüzü ve ekoloji temelli, kültürleri, coğrafyaları, canlıları ve hatta teknolojiyi de kapsayan, dil odaksız, eril odaksız ve insan merkezcilikten uzak bir alana ihtiyaç duyulmuştur. Bu yüzden karşılıklı bağlılık ilkesini benimseyen, insan ahlakının ne olduğunu soran, tüm öteki olarak adlandırılan öznelerin bütünlüğünü ve ortak yaşamını kabul eden “posthümanist ekoeleştiri” çerçevesinde, hazır canlının sanat olma ikilemi ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Karşılıklı inşacılık miti, doğal olarak tahakkümsüz bir birliktelik anlamına gelir. Tez kapsamında yapılan uygulama çalışmaları canlı hayvanlarla ortaklık kurmanın deneyimini paylaşmaktadır. Bu karşılıklılık yalnızca hayvanlar ve insan arasında geçmemiş, hayvanların oluşundan, bireysel olarak edinilen bilgilerden, deneylerden, insan yapımından ve ardından tekrar hayvanların yaptıklarından oluşan ve henüz devam etmekte olan devinimin parçasıdır. “Hayvanlarla ortaya çıkan sanat yapıtının öznesi olarak sanatçı, hayvanla nasıl rolünü paylaşır ve burada etikten bahsedilebilebilir mi?” sorusundan yola çıkılarak özne, paylaşma ve etik sorunu, hazır canlı özelinde yeryüzü temelli bir tartışmaya açılmıştır.

Anahtar sözcükler: hayvanlar, hazır canlı, posthümanizm, ekoeleştiri, sanat.