Kaynak kişilerin icrası ile derleme / notaya alım sürecinde ortaya çıkan farklılıklar - Aşık Veysel Şatıroğlu örneği

Yazar:Emre Karabulut
Danışman: Prof. Dr. Ayten Kaplan

Geleneksel Türk Müzikleri Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi

Tez Özeti: Geleneksel Halk Müziği üzerine Cumhuriyet dönemi ve sonrasında bir çok derleme ve araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalar ilk olarak 1915 ve 1916 yıllarında başlamış, "Halk musikisi" ve "Halk ezgilerinin derlenmesi" üzerine makaleler yazılmıştır. 1920 ve 1922 yılları arasında ise Halk müziğinin derlenmesi hakkında anket çalışmaları yapılmıştır. Daha sonra Darü-l Elhan tarafından Türkiye'deki ilk folklor derlemeleri yapılmış, araştırma gezileri düzenlenmiş ve 850 adet türkü 14 defter halinde yayımlanmıştır (Ersoy, 1993, s. 11). Darü-l Elhan'dan başlayarak günümüze kadar yapılmış derleme çalışmaları sonucunda Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'nun Türk Halk Müziği nota arşivi yaklaşık 6000 adet eserle hizmet vermektedir. Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'nun Türk Halk Müziği arşivinde yer alan bazı türküler, derleme / notaya alım aşamasında çeşitli nedenlerden dolayı değişikliğe uğramışlardır. Ezgisel, tartımsal, ritimsel ve sözel açıdan yapılmış olan bu değişiklikler, kaynak kişinin kayıtta aktardığı yerel icranın değişmesine yol açmıştır. Bu araştırma Âşık Veysel Şatıroğlu'ndan yola çıkarak Türkiye Radyo Televizyon Kurumu arşivindeki derleme kayıtları ile Türk Halk Müziği repertuarındaki nüshaları arasında derleme / notaya alım sürecinde ortaya çıkan farklılıkları saptamayı, bu farklılıklara yol açan etkenleri gün yüzüne çıkarmayı, kaynak kişiyi baz alarak kayıtları tekrar notaya almayı ve gelecek nesillere ilk elden aktarılmasına katkı sağlamayı amaçlamıştır.