Yazar: Gulzada Valızada

Resim Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi

Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Havva Demircan
Tez Özeti: 20. yy. başlarında ortaya çıkan avant- garde ve sürrealist akımlar içinde kendine yer bulan distopik kurgu, kökenlerini iki büyük savaşın yarattığı karışıklık ve dekonstrüktivizm atmosferine dayandırır. İnsan topluluklarının sömürge çıkarlarını korumak için ve daha sonrasında otokratik rejimler altında gösterdiği daha önce eşi görülmemiş çarpıklık, sanatçıları geleceğe dair projeksiyonlarında daha karanlık tasvirlere itmiştir. Benzer eksende bir distopya tezahürü de kişisel distopyadır. Bu distopya tarzı, toplumun krizlerinden ziyade, bireyin kendi geçmişindeki travmalarının bir dışavurumudur. Birey gerçekliği kendi travmaları ve bu travmalara bağlı kabusları çerçevesinde çarpıtır. Bu tez, görsel sanatlarda ve resim özelinde distopyanın gelişimini, kişisel distopyanın tanımsal farklılığını tanımlamaktadır. Sanatçının kişisel distopyasına psikolojik geçmişinin etkileri, eserlerdeki sembolizm ile bağlantılar kurularak açıklanmıştır. Tez çerçevesinde incelenen sanatçıların çalışmaları, kişisel distopya kavramının görsel sanatlara yansıması açısından bir kılavuz oluşturmuştur. Bu bağlamda, kendi kişisel distopyamın yansıması olarak kabul ettiğim eserlerim ile, incelenen eserler arasında tematik ortaklıklara dikkat çekilmiştir. Psikolojik dünyamdan üç boyutlu evrene yansıyan eserlerimin kendi kaygılarımı keşfetmekte somut bir araç görevi görmesinden yola çıkarak, kişisel distopya üzerine çalışmanın sanatçıya bir katarsis olanağı sunduğu sonucuna ulaşılmıştır.