Yazar:Sevim Başol
Danışman: Doç. Dr. Selçuk Göldere

Bale Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi

Tez Özeti: Dansın gelişim sürecinde ortaya çıkan bale sanatının gelişmesi, bu gelişim ve değişim doğrultusunda, dansçıların dans ederken kullandıkları ayakkabıların önem kazanmasına ve balenin niteliğini oluşturmasına yol açmıştır. Bale sanatındaki gelişmeler devam ederken 1800'lü yıllarda bale okullarında, dansçıları zorlayıcı bir dans tekniği gerektiren hareketler çalışılmaya başlanmış, bale tekniğinde ve dansçılarda kaydedilen bu gelişme ise parmak ucunda dans etmeye zemin oluşturmuştur. Birinci bölümde, 1700'lü yıllarda Charles Didelot' nun uçma makinası ile elde edilen görsel efektin, bale ayakkabılarının (pointe shoes) geliştirilmesine zemin hazırladığı anlatılmıştır.1800'lü yıllar da ise Maria Taglioni' nin dansta 'Romantik Dönem' in başlaması olarak kabul edilen dönemde, parmak ucuna yükselmesini sağlayan pointe shoes üzerindeki ilk performansından bahsedilmiştir. Bu yıllarda klasik balenin tarihi süreci içerisinde, pointe shoes'un oluşum ve gelişim süreci anlatılmış, basit malzemelerden oluşan pointe shoes üretilmeye başlanmış ve pointe çalışması klasik bale eğitiminin bir evrimi ve uzantısı halini almıştır. İkinci bölümde, genel bir bilgi olarak ayağın anatomik yapısı ele alınmış, ayak kemiklerinin, vücudun ağırlığını taşıyan, denge dağılımı yapan, hareketi sağlayan görevleri üstlenen karmaşık bir yapıya sahip olduğundan bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde, dansçıların parmak ucuna çıktıklarında, vücut ağırlığını kontrol ederek, ayak parmaklarına yüklenmeden tüm vücuda dağıtılması gerekliliği vurgulanmış; kasların kuvveti, ayak parmaklarının duruş biçimleri, ayak bilek kavisinin duruş pozisyonları, ayak bileklerinin vücut ağırlığını taşıma pozisyonları ayrıntılı bir biçimde anlatılmıştır. Dördüncü bölümde, eğitmenlerin öğrencilere pointe çalışması esnasında, pointe tekniğini akademik bir formda öğreterek, pointe çalışmasına hazırlama süreçleri örneklerle anlatılmıştır. Bu hazırlık aşamasında öğrencinin vücut ağırlığının kontrolü, kas kuvveti, yaş ve kemik gelişimi, pointe dersinin süresi hakkında bilgiler verilerek üç bölümde incelenmiştir. Beşinci bölümde, pointe shoes içerisinde ayakların yere doğru basması, üzerindeki kontrol ve gücün doğru bir biçimde sağlanmasının önemli olması nedeni ile basit nesneler ve ellerin yardımıyla uygulanan egzersizler gösterilmiştir. Bu egzersizlerin; ayak parmakları, ayak kemeri, ayak bileği ve bacak kaslarına olan etkileri anlatılmıştır. Altıncı bölümde, bir önceki bölümün amaçları doğrultusunda dansçının pointe shoes üzerinde yaptığı egzersizler gösterilmiş ve etkileri anlatılmıştır. Yedinci bölümde, klasik bale eğitiminde Vaganova Tekniği ile yapılan ilk yıl pointe dersi hareketleri şekiller ve sayılarla gösterilmiştir. Sekizinci bölümde ise, klasik bale eğitiminde ilk yılın sonunda, müzik temposu ile hazırlanmış pointe dersi örneği sunulmuştur.