Yazar: Yasemin Gül Tarım

Geleneksel Türk Müzikleri Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi

Danışman: Prof. Dr. Ayten Kaplan

Tez Özeti: Kültürü meydana getiren somut ve soyut unsurların büyük bir bölümü eğlence ortamlarıdır. Kültür oluşumunun en önemli unsurları olan gelenek, görenek, inanç ve ritüellerin çoğu eğlence ortamlarında şekillenmektedir. Masallar, destanlar, fıkra ve bilmeceler, danslar, şarkı ve türküler eğlence ortamlarının vazgeçilmez unsurlarıdır ve bu unsurlar kültürün korunmasında, aktarılmasında, toplumsal düzenin devam ettirilmesinde büyük rol oynar. Anadolu'nun birçok yöresinde yaren gecesi, sıra gecesi, gezek, ferfene, oda sohbeti gibi isimlerle anılan bu etkinliklerin hepsi eğlence amaçlı olmayabilir. Bu etkinlikler felsefi sohbetleri ve ahlaki öğretileri de içerebilir. Konya'da ise bu eğlence ve sohbet ortamı Oturak Âlemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu halk kültürü Anadolu'da Ahilik geleneği ile ilişkilendirilebilir.Kültürün korunmasında ve aktarılmasında aynı zamandatoplumsal düzenin devam ettirilmesinde Ahilik geleneğininönemli katkıları bulunmaktadır. Kendine has ilke ve kuralları barındıran Ahilik; iyi ahlakın, doğruluğun, kardeşliğin kısacası bütün güzel meziyetlerin birleştiği bir gelenektir. Aynı zamanda edebiyat, müzik, gelenek ve görenekleri esas alan bir sistem olarak değerlendirilebilir. Bu bağlamda Ahilik geleneği; müzik, dans ve edebiyatın da yer aldığı; aynı zamanda sevgi, saygı, sorumluluk, yardımseverlik, güven, hoşgörü, sabır gibi değerlerimizi yaşatarak kültür aktarımı sağlamayı hedeflemiş Oturak Âlemleri ile ilişkilendirilebilir. Araştırma konusu olan Konya Oturak kültüründe sohbetin ve eğlencenin yanı sıra müzik icrası ön plânda ve daha belirgindir. İcra edilen türküler genellikle Konya türküleridir ve bu türküler belirli bir mantık akışı içinde sıralanır.