Hacettepe Üniversitesi

Tez Özeti: 21. yy'da, dijital ilerlemenin doğası gereği; toplumsal, kültürel, çevresel, sosyo-politik ve sosyo-ekonomik alanlarda köklü dönüşümler olmuştur. Bu teknolojik gelişmeler, tasarımda sayısallaşma (digitilized) ve bilgisayımsal (computational) yaklaşımların izlendiği, çoklu potansiyeli olan, geometrik sınırları aşabilen, sanal mekânın baskın olduğu bir dönemi beraberinde getirmiştir. Bu dönemde yaygın olarak kullanılmaya başlanan parametrik ve benzeri tasarım yöntemleri, kullanıcı, çevre ve bağlam boyutlarını sağlamadıkları için, sosyo–kültürel anlam kaybı eleştirisi almaktadır. Bu bağlamda bu tez, tasarım kuramları ve yöntemlerindeki kaçınılmaz değişimleri kabul etmekle beraber, özellikle sayısal tasarım anlayışının olumsuz bir yan etkisi olarak ortaya çıkan anlam eksikliğini, konsept geliştirme aşamasında yaratıcı düşünme eğitimi ile gidermeyi amaçlayan, bir stüdyo eğitim modeli önermektir. Eğitim modelinin verimliliğinin ölçülmesi için, ön – son test olarak tasarlanan çalışma, Genel Bilgi Formu, Üstbilişsel Farkındalık Envanteri, Problem Çözme Envanteri, Kolb Öğrenme Stilleri Envanteri ve Torrance Yaratıcı Düşünme A- B Testleri sözel bölümü üzerinden ilerlemiştir. Yapılan çalışma sonucunda, önerilen eğitim modelinin yaratıcılığa pozitif bir etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, istatistiksel olarak anlamlı olmamakla beraber, öğrenme stili ayrıştırma olan öğrencilerin yaratıcı düşünme eğitimi sonucu, diğer stillere göre daha yüksektir. Problem çözme skoru düşük olan öğrencilerde, yaratıcı düşünme eğilimi yüksek görülmüştür. Öğrencilerin tamamı üstbilişsel farkındalıkları ortalamanın üstünde çıktığı için, yaratıcılık ile ilişkisine dair ilişki kurulamamıştır. Yapılan çalışmanın, sayısal tasarımda eleştirilen bağlamsızlık/anlamsızlık boyutuna, cevap olabilecek bir temel oluşturduğu düşünülmektedir. Gelecek çalışmalarda, hazırlanmış olan Konsept Geliştirme Eğitim Modeli için öğrenci izleme/ölçme çalışmasının yapılmasının ve öğrencilerin bu ölçek üzerinden değerlendirilmesinin faydalı olacağı düşünülmektedir.