Danışman: Prof. Dr. Cenk Güray

Yazar: Ulyana Dermenci

Müzik Teorileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi

Tez Özeti: 

Bu çalışmada, Ludwig van Beethoven'ın erken dönem piyano sonatları arasında yer alan Op. 2/1-3, Op. 7, Op. 10/2-3, Op. 14/1 ve Op. 22 eser numaralı sonatlarının menüet/trio formunda olan menüet veya scherzo türünde bestelenmiş bölümleri üzerinde, cümlelerin form işlevleri ile ilgili bir analiz gerçekleştirilmektedir. 

Analizde izlenen yöntem; sonatın form organizasyonun temel yapı taşı olan cümlenin yapısal birim düzeyi, armonik bağlam düzeyi ve form işlevleri düzeyinin incelenmesi gibi üç ana boyuttan oluşmaktadır.

Beethoven’ın erken dönem sonatlarının menüet formunda yazılmış bölümlerindeki cümlelerinin form işlevleri analizi, scherzonun menüetten evrilme sürecinin izlenebilmesinin yanında, besteci üslubunun oluşum süreci hakkında da ipuçları verebilmektedir. Bu analiz sonucunda;

• Menüet’in sergi bölümünün genelde cümlenin form işlevleri açısından istikrarlı bir yapı olulşturmasına rağmen, bu bölümün scherzo formunda değişime uğrayabildiği; 

• Menüet formuna has olan iki röprizli görünümün yerine varyasyon tekrarının notalarla yazılmasının, scherzoya yenilik katan form uygulamalarından biri olduğu;

• Trionun sergi bölümü bir temanın sunum işlevini üstlenen cümlelerden oluşurken, trionun tezat orta bölümünün besteci için adeta bir laboratuvar görevi gördüğü, bestecinin röpriz tekrarı yerine varyasyon tekrarını tercih etmesinin sık rastlanan bir durum olduğu;

• Ayrıca, tezat ortanın başında ana fikrin fragmantasyonunu içeren cümleler bulunduğu zaman “araları açılmış” öncül + soncul görünümünün oluştuğu

gözler önüne serilmektedir.