Danışman: Doç. Atila Işık
Yazar: Orhun Türker
Grafik Anasanat Dalı Sanatta Yeterlik Tezi
Tez özeti: Artırılmış Gerçeklik (AG), gerçek ortam nesnelerini referans alarak, nesnelerin dijital bir katman ile zenginleştirilmesi ve bu zenginleştirme işleminin akıllı cihazlar ile deneyimlenmesidir. 1957 yılında Morton Heilig tarafından icat edilen ve ilk artırılmış gerçeklik tabanlı düzenek denilebilecek Sensorama’dan bugüne, artırılmış gerçeklik teknolojisi birçok alanda kullanılmaktadır. Bu alanlardan biri olan müzeler, artırılmış gerçeklik destekli sergilemeleriyle, insanların müzelere farklı bir bakış açısıyla yaklaşmasını sağlamıştır. Kültürel ve sanatsal alanlarda yaygın olarak kullanılan bu teknolojinin dünya genelinde pek çok müzede örneğini görmek mümkündür. Ancak ülkemizde bu teknoloji kullanımının yaygın olmadığı ve geliştirmeye açık olduğu bilinmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından yayımlanan On Birinci Kalkınma Planı çerçevesinde; artırılmış gerçekliğe Kritik Teknolojiler başlığı altında yer verilmiş ve 355. Maddede irdelenerek önemi belirtilmiştir. Aynı kalkınma planında müzeler için çağdaş müzecilik anlayışı içerisinde müzelerin nitelik ve niceliğinin artırılması, kültür ve sanatın bir yaşam alışkanlığı olarak gelişmesi için erken yaşlardan itibaren kültür ve sanat eğitimlerine önem verilmesi hususlarına da değinildiği görülmektedir. Bu nedenle, gelişen teknolojilere hızlı biçimde uyum gösterebilen çocukların ve her yaştan müze ziyaretçilerinin müze bilinci, kültür ve teknoloji farkındalığını pekiştirmek adına bu çalışmada; Bolu Müzesinde yer alan eserler için artırılmış gerçeklik tasarımları hayata geçirilmiş ve ziyaretçiler için bilgilendirme tasarımları oluşturulmuştur. Artırılmış gerçeklik tasarımları NFT olarak listelenmiş, kuramsal bağlamda artırılmış gerçeklik, NFT ve Metaverse kavramlarının müzeler ve kültür varlıklarının tanıtımı için nasıl bir fayda sağlayabileceği konularına detaylı bir şekilde değinilmiştir. Ayrıca ziyaretçilerin müzeyi ziyaret etmelerine gerek duymadan artırılmış gerçeklik deneyimini bazı eserler üzerinden deneyimleyebilecekleri bir internet sitesi tasarlanmış ve yayınlanmıştır. Bu çalışmanın, on birinci kalkınma planındaki kritik teknolojilerden biri olan artırılmış gerçeklik teknolojisini derinlemesine incelenmesi, artırılmış gerçeklik tasarımlarının hayata geçirilmesi, güncel teknolojik gelişmeler ışığında, artırılmış gerçekliği NFT ve Metaverse boyutları ile birlikte ele almasıyla literatüre özgün katkılar sunacağı düşünülmektedir.