Yazar:Merve Şahika Tan
Danışman: Doç. Emine Nur Ozanözgü

İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı Doktora Tezi

Tez Özeti: Tarihin başlangıcından itibaren insan, kullandığı mekanla etkileşime geçmiştir. Ancak özellikle sanayi devrimi ile; en çok kullandığı mekan olan konuttan giderek uzaklaşmak zorunda kalmış, zamanının çoğunu çalışma mekanlarında geçirir olmuştur. Konutta geçirilen zamanın ve işlevlerin kişinin kendisine bağlı olmasına karşın çalışma mekanlarındaki süre ve davranışlar; çalışmanın koşullarıyla, yönetmelikler ve kurallarla sınırlandırılmıştır. Çalışmaya ayrılan zamanın giderek arttığı ve kişisel yaşantının giderek daha kısa zaman dilimlerine sıkıştığı günümüzde, günün en az sekiz saatinin geçirildiği mekanlar olarak ofis yapıları insan hayatında çok önemli bir yere sahiptir. İnsan mekan ilişkisi açısından ofis yapıları, çalışma ortamları üzerinden olduğu kadar ortak sosyal ortamları üzerinden de incelenmesi gereken bir konudur. Özellikle son yıllarda inşa edilen ofis yapılarının daha fazla ortak mekan ve böylece sosyal ortam oluşturmaya yönelik tasarlandığı gözlemlenmektedir. Çalışanların bir araya geldikleri, işyerinin birer parçası oldukları, kabul gördükleri mekanlar olarak bu ortak alanların önemi ancak insan mekan ilişkisi temelinde incelendiğinde detaylıca anlaşılabilecektir. Bu bağlamda çalışmanın amacı ofis yapılarındaki ortak mekanların kullanıcıyla ilişkisi ve bu ilişkinin çalışma motivasyonuna etkisinin olup olmadığıdının ölçülmesidir. Bu sebeple; Davranış Bilimleri, Örgüt Psikolojisi ve Çevre Psikolojisi dalları üzerinden; mekansal etmenlerin insan davranışına etkileri incelenmiştir. Bu yaklaşımların, pratikte nasıl karşılık bulduğunun anlaşılabilmesi için ise; nitel temelli bir durum belirleme yaklaşımıyla; amaçlı örnekleme yöntemiyle belirlenen şirketlere uygulanan anket bulguları SPSS programı ile analiz edilerek, çalışanların bu ortak mekanlar hakkındaki görüşleri ve istekleri tespit edilmiştir.