Hacettepe Üniversitesi

Tez Özeti: İç mimarlık eğitiminde dijital teknolojilerin kullanımı tasarım sürecini ve tasarımda kullanılan araçları şekillendirmekte ve yenilemektedir. İç mimarlık eğitimini temel alan bu çalışmanın amacı, genelde iç mimarlık eğitiminde dijital teknolojinin getirdiği parametrik tasarım yaklaşımının hangi düzeyde ve nasıl kullanıldığı saptamak, özelde bu yaklaşımın bir teknoloji mi yoksa ideoloji mi olarak ele alındığını belirlemektir. Bu amaçla çalışma beş temel bölümden oluşmuştur. İlk bölümde iç mimarlık eğitiminin, teknoloji (yapmanın bilgisi) ve ideoloji (yapmanın düşüncesi)'nin birarada kullanımını gerektiren bir platform olduğu vurgulanmıştır. Bu platform sadece öğrencinin deneyimine, bilgisine, kendi kimlik ve işlevlerine sahip mekânlar üretmesi değil aynı zamanda bireyin duygusuna, düşüncesine ve ruhuna dokunan sanatsal mekânlar oluşturmasına imkân tanımaktadır. Bu doğrultuda iç mimarlık öğrencisi problemi/tasarımı anlamalı, tasarım bilgisi ile birlikte üretme alanı oluşturmalıdır. Kısaca teknoloji ve ideolojiyi bir arada kullanarak yapmaya ve düşünmeye dair bir bütünü tanımlamalıdır. İkinci bölümde iç mimarlık eğitiminin önemine, iç mimarlık eğitiminin tarihsel süreç içerisinde gelişimi ve örgütlenmesine, iç mimarlık eğitim müfredatı ve analizine, eğitimde yer alan akreditasyon ilkelerine ve iç mimarlık eğitimindeki güncel yaklaşımlar doğrultusunda ele alınan bazı uygulamalara değinilmiştir. Üçüncü bölümde parametrik tasarım kavramına, 20.ve 21.yy bağlamında parametrik tasarımın gelişim ve oluşum sürecine, parametrik tasarımın avantaj ve dezavantajlarına, parametrik tasarım kavramları üzerinden yapma ve düşünme pratiğine dair gelişim süreci irdelenerek, yapmanın ve düşünmenin parametrelerine, kullanılan parametrik tasarım araçları-yazılım ve donanımlarına, parametrik tasarımın farklı disiplinlerde kullanımına ve tasarıma yaklaşım ve çizim teknikleri açısından parametrik tasarım ve geleneksel tasarım arasındaki farklara odaklanılmıştır. Dördüncü bölümde iç mimarlık eğitimde parametrik tasarım yaklaşımının hangi düzeyde ve nasıl kullanıldığı ve Türkiye'de parametrik tasarım yaklaşımını konu alan İç Mimarlık / İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümlerinde yürütülen dersler incelenmiştir. Bu doğrultuda parametrik tasarım dersi veren ya da stüdyo derslerinde parametrik tasarımı konu alan Başkent Üniversitesi, Çankaya Üniversitesi, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi ve Yaşar Üniversitesi'nin İç Mimarlık / İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümleri parametrik tasarım dersi açısından değerlendirilmiştir. Görüşmeler dersi yürüten öğretim elemanları ile "Zoom programı" aracılığla çevrimçi olarak internet üzerinden yapılmıştır. Yapılan görüşmeler katılımcıların onayıyla ses ve görüntülü olarak kayıt altına alınmıştır. Araştırmacılar tarafından yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuştur. Sorular, eğitim kalitelerini değerlendirmeye ya da kıyaslamaya yönelik değil, yalnızca parametrik tasarım sürecine yönelik mevcut durumu ortaya koymak amacıyla hazırlanmıştır. Verilen yanıtlar içerik analizine tabi tutularak değerlendirilmiştir. Bu bağlamda Türkiye'de sınırlı sayıda parametrik tasarım eğitimi veren üniversitelerin olduğu, parametrik tasarım yaklaşımının genellikle stüdyo derslerine entegre edilerek ele alındığı, parametrik tasarım araçlarının çoğunlukla bir teknoloji aracı olarak kullanıldığı ve minimal düzeyde ideolojik açıdan ele alındığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca dersi yürüten öğretim elemanları tarafından parametrik tasarım yaklaşımının projelere bilgi odaklı yansıdığı, düşünme odaklı çalışmaların geri planda kaldığı düşünülmektedir. Bu noktada tasarım sürecinin, yapma bilgisi ve düşünme ortamın sağladığı olasılıkların birlikteliği ile gelişeceği öngörülmektedir.