Postfeminist sanatta cinsiyet statüsü

Yazar:Aydan Kılınç
Danışman: Prof. Refa Emrali

Heykel Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi

Tez Özeti: "Postfeminist Sanatta Cinsiyet Statüsü" başlıklı raporda, statü ve cinsiyet kavramlarının birbirleriyle olan ilişkisi ve bu ilişkinin biçimlendirdiği rol kavramının içeriği sorgulanırken, sanatsal platformda gündeme gelen çalışmaların kimlik ve cinsiyet rolleri bağlamında irdelenmesi amaçlanmıştır. Toplumsal sistemde cinsiyet rolleriyle bağlantılı olarak gelişen statü olgusunun yarattığı alçak ve yüksek statü konumlamalarının toplumsal cinsiyet üzerinde önemli bir yere sahip olduğu gözlemlenir. Ancak 19. yüzyılın ortalarından itibaren gündeme gelen feminizm hareketiyle birlikte sorgulanmaya başlayan cinsiyet kavramı, çeşitli aktiviteler ve sanatsal çalışmalarla desteklenerek, kültürel fonda klişeleşmiş cinsiyet rolleri üzerinde yeniden düşünülmesi gerektiğinin mesajını vermiş ve 20. yüzyılın sonlarında yaygınlaşmaya başlayan postmodern kuramların üzerinde durduğu bireyselci bakış açısıyla birlikte sınırları genişletilecek olan cinsiyet rollerinin altyapısını oluşturmuştur. Dolayısıyla, çağlar boyunca kadını erkekten daha alçak bir statüye yerleştiren eril kültür, postmodern sanat anlayışı içerisinde kadın kimliğini yapısöküme uğratarak yeniden sorgulanır. Özellikle postmodern feminizmin üzerinde durduğu psikanalitik teoriler kapsamında, cinsiyet rollerinin çözümlenmesi için gerekli olan kimlik oluşumunun altında yatan nedenler sanatsal çalışmalarla yorumlanarak açıklanmıştır. Böylece, kadının toplumun kendisine atfetmiş olduğu cinsiyet rollerinden arınması, kendi öznel deneyimleri ve benlik farkındalığıyla mümkün olacak ve bu durum toplumda kadın için daha adil bir statü yapılanmasını da beraberinde getirecektir.