Yazar:Hacer Albayrak
Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Engin Sarı
Heykel Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi
Tez özeti: İnsan dünyayı bilme ve anlama çabalarını sürdürürken, paralel olarak fiziksel çevresini de bu anlayışa uygun biçimde şekillendirir. Endüstrileşmeyle birlikte yapay çevre, artifaktlarla artık büyük ölçüde genişler. Dünyayı olanca bütünlüğüyle kavrama idealinin yerini, dünyayı oluşturan çok sayıda parçanın anlaşılmaya çalışılması alır. 20. Yüzyılın başlarında sanatta gerçekleşen avangard hareketler, sanatçının parçalanmış gerçeklikle özdeşleşmesinin sonucu olarak ortaya çıkar. Sanatın dili, sanatsal materyallerin değişimine paralel olarak değişir ve genişler. Materyal alanındaki genişleme, eser bütünündeki parçalanmaya, geleneksel yapıt anlayışının ortadan kalkmasına ve Modernizm'e atfedilen fragman estetiğine yol açar. Modernizm ve sonrası döneme hakim parçalanma; hazır nesne kullanımı ve asamblaj, kolaj gibi birleştirme teknikleriyle birlikte gerçekleşir. 1. Bölüm, bu sürecin izleğini oluşturur. Yüzyılın başında gerçekleşen sanatsal değişiklikler, modern sonrasına uzanan dönemde sistematik bir hal alır. Derrida'nın öne sürdüğü yapıbozum kuramı, insan eliyle üretilen yapay çevrenin, bu kez yine insan eliyle bozularak konu edinildiği sanatsal stratejileri açıklar. Hazır nesne olgusu postmodern dönemde, raporun içinde 'sıradan nesne' şeklinde açıklanan bir bağlama yerleştirilir. Sanatta organik bir bütün yaratmaya yönelik olan geleneksel disiplin, artık araçlarını hazır nesnelerden seçerek bütünlük kavramının bilinen sınırlarını zorlamaya yönelir. Sanatsal yaratıcılığın bu yeni dürtüsü, Claude Lévi- Strauss'un öne sürdüğü brikolaj kavramı yardımıyla raporun 2. Bölüm'ünde, artfaktların yeni artifaktlar öne sürmek üzere sürekli yeniden kullanıma sokulması şeklinde tanımlanmaya çalışılır. Raporu olanaklı kılan özgün sanat çalışmalarının konusu ve malzemesi, istikrarlı şekilde sıradan bir çevreye ait fiziksel unsurlar olmuştur. Tarihten örneklerle de desteklenen ve özelleştirilen çalışmalar, rastgele seçilmiş herhangi bir yapay unsurun estetik dönüşüme uğratılarak öznenin fiziksel çevresini tekrar üretebilmesi olanağını açığa çıkarmayı amaçlamıştır.