Sanatçının nesnesi

Yazar:Seniha Ünay
Danışman: Prof. Necla Rüzgar Kayıran

Resim Ana Sanat Dalı Sanatta Yeterlik Tezi

Tez özeti: Biçimi ve kavramsal dayanağı değişerek bağlamından kopmuş olan, yani yapısal ve düşünsel boyutta sanat eserine dönüşen nesneler, bu tezde "sanatçının nesnesi" olarak adlandırılmıştır. "Sanatçının nesnesi" kapsamında odağa alınan günümüz sanatçılarının çalışmalarında; tanıdık ama farklı, açıklanabilir ama sıra dışı nesne yorumları dikkati çekmektedir. Sanatsal ifade olanakları içerisinde yer alabileceği hiç düşünülmemiş olan "buluntu nesneleri"; bir ifade aracı olarak kullanan ve bu sebeple sanat dilinde bir evrim başlattığı rahatlıkla söylenebilecek olan Kübizm, bu evrimi sanatçının seçtiği hazır nesnelerle bir adım öteye götüren Dada ve düşsel nesnelerle alışılmış, sıradan görüntünün sınırlarını zorlayan Gerçeküstücülük, sanatta nesnenin dönüşümünde kırılma noktaları olarak görülmektedir. Herkese, her yere ait olabilecek sıradan nesneleri, sanatçının nesnesine dönüştürmek, nesneyi diğer nesnelerden ayırt edilebilir bir özelliğe kavuşturur. Tez kapsamında yapılan "Annemin/Babamın Nesneleri" ile "Doğanın Nesnesi" çalışmaları da bu bağlamlarda gerçekleştirilmiştir. Yine bu bağlamda, geleneksel yapısından, bir yerleştirme olarak kurgulanmasından kaynaklı uzaklaşan, başka bir boyut kazanan ve böylece natürmortun geleneksel tanımının bugün neleri içine alabileceğinin keşfine de olanak sağlamış olan "Natürmort Bahçesi" çalışması yapılmıştır. Bu çalışmalarda nesne, yeni bir biçim vererek, tektipleştirilerek sahiplenebilme şeklinde temellendirilmiştir. Böylece nesne, sanat alanına çekilerek, günlük sıradan mekanından ve işlevinden daha da öznel bir alanda var olmuştur. Tüm bu akış, "nesneyle günümüzde yeni bir şey nasıl söylenebilir?" sorusuna görsel ve kuramsal yanıtlar ile yanıtı aranan yeni soruları beraberinde getirmiştir.