Hacettepe Üniversitesi

Tez Özeti: Çek yazar Franz Kafka'nın (1883–1924) yapıtlarında yaratmış olduğu atmosferin genel adı olan Kafkaesk kavramına odaklanmanın kuşkusuz pek çok yolu vardır. Tez kapsamında yapılan sanat uygulamaları bu yollardan, yordamlardan biridir. Bu tez çalışması süresince ortaya çıkan sanat işleri dört ayrı başlıkta incelenmektedir. Kafka'yı Büyüleyen Dünya: Büro Düzeni isimli ilk bölüm, bürokrasiyi hicvetmeye odaklanan bir sanat uygulaması üzerine temellendirilmiştir. Bu bölüm Kafka'nın iş hayatı ile kurduğu ilişki, genel çalışma prensipleri ve boş zaman hakkındadır. Boşluğun Yükselişi ya da Arındırmanın Devreye Girmesi isimli ikinci bölüm sanat tarihine tazelik getiren eserlerin göstermeme, yani neredeyse yok denecek bir fark inşa etmeye yönelik stratejileri açısından irdelemektedir. Bu kısım sanat tarihinde yapılagelmiş onca eserin yükünü üzerinden atmaya çalışan sanatçıların yönelimleri baz alınarak üretilmiş, müze eleştirisi içeren bir tez uygulamasıyla birlikte değerlendirilmiştir. Bahsi geçen tez uygulaması, Kafka'nın artık yerinde olmayan Mona Lisa eserinden kalan boşluğa bakmak için müzeye gidişiyle ilgilidir. Kafkaesk Mekân ve Atmosfer adlı üçüncü bölüm, Kafka'nın yapıt kurgusunda kullandığı temel bir unsur olan mekâna ilişkin biçemidir. Kafka'nın eserlerinde ortaya koyduğu problemi işlerken mekâna yansıttığı ve ondan yansıyan ilişkileri incelemektedir. Mekânsal kurgudaki iç-dış ikilemi, üst açıdan mekâna ve coğrafyaya bakış perspektifleri ele alınır. Kafkaesk'in Tarih ve Hukuk ile İlişkisi adlı son bölüm, yazının kullanılmaya başlamasıyla biçimlenen yazı ideolojisi hakkındadır. Sonuç olarak Dava denilen şey, kâğıttan ve yazıdan meydana gelen bir dosyaya işaret eder. Bu kısımda yer alan sanat uygulamaları, ulusların tarihini üreten kahramanlık hikâyelerini bütünüyle enkaz olarak gören fikirleri, Kafka'nın Yasanın Önünde öyküsüyle birlikte ele almaktadır.