Yazar:Tane Doğan

İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı Doktora Tezi

Danışman: Prof. Pelin Yıldız

Tez Özeti: Bu çalışma sinema ve mekân ana başlığı altında mekân ve onun sınırları konuları üzerinden çıkarımlar yapmayı amaçlayan mimari/iç mimari bir çalışmadır. Mekânı çevreleyen fiziksel ve fiziksel olmayan sınırları inceleyen bu çalışma, bu iki sınırın ortak paydasında bulunan mekanları ve bu mekanların kullanıcılarını gözlemlemeyi hedeflemiştir. Bu gözlemlerin gerçek mekânda uygulanmasının zorluğundan dolayı ise sinema mekânlarını bir deney alanına dönüştürerek dünya ve Türkiye sinemasındaki tek mekânlı film örnekleri üzerinden gerçek ve kurgusal mekândaki sınır konusuna, bu ikisi arasındaki farklara ve bu mekânları belli bir süre zarfında deneyimleyen bireyin mekânı nasıl algıladıklarına yoğunlaşmıştır. Bu çalışmada mimarlık ve sinema arasındaki etkileşim incelenirken, özellikle sinema mekânlarında sınır konusu üzerine bir üçleme yapmış olan ünlü yönetmen Tevfik Başer'in 40 m2 Almanya (1986), Sahte Cennete Veda (1989) ve Elveda Yabancı (1991) filmleri üzerinden mekânsal analizler yapılacaktır. Bu etkileşimleri anlayabilmek adına ise bu üç film sinema mekânlarında kullanılan sınırın insan algısına olan etkisi konu başlığı altında incelenmek üzere; mimarlık öğrencilerine izletilerek, bu mekânlar birer deney alanı olarak kullanılacak ve yapılan anket analizleri ile de bu mekânların kişilerin algılarını ne oranda değiştirebileceği üzerine çıkarımlar yapılacaktır. Mimarlık ve sinema disiplinlerinin mekân üretimlerine katkı sağlayacağı düşünülen ve beklenilen bu çalışma, bu sanat dallarında yapılacak çalışmalar için başlangıç noktası oluşturmaktadır. Her iki sanat için de mekânın ne olduğu sorusuna cevap arayan bu çalışma, sinema mekânlarının bu fiziksel ve fiziksel olmayan sınırları üzerinden çıkarımlarda bulunarak, aslında bireyin mekânla olan ilişkisinin anlaşılabilmesine olanak sağlamakta ve ayrıca mimarlığa destek vererek onun birey için daha uygun mekanlar üretebilmesine yardımcı olmaktadır.