Yazar:Yusuf Gençer
Danışman: Prof. Dr. İncilay Yurdakul

Grafik Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi

Tez Özeti: Bilgisayarların, toplum ve insan yaşantısının ihtiyaçlarına göre yaşadığı değişim ve gelişim sonucunda tablet bilgisayarlar ortaya çıkmış ve hemen her yaştan kullanıcının hayatında yer almaya başlamıştır. Tabletlerin sahip olduğu çoklu ortam özelliği sayesinde farklı kullanım alanlarına yönelik uygulamalar 'uygulama marketleri'nde yer almaktadır. Uygulama marketlerinin en önemli alan başlıklarından biri de eğitim ve bunun özelinde çocuklardır. Özelikle okul öncesi olarak tanımlanan, altı yaş altı çocuklar için üretilmiş ve belli kazanımları sağlayan uygulamaların sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu artış, belirli içerik ve tasarım sorunlarını da beraberinde getirmektedir. Yapılan taramada; çocukların özellikle zihinsel gelişim dönemlerine uygun, belirli kazanımları sağlayan ve grafik tasarım özellikleri açısından iyi düşünülmüş Türkçe ürün sayısının az olduğu görülmüştür. Bu araştırma ve çalışmada, okul öncesi eğitimin kavram ve kuram olarak ne olduğu, çocuk gelişim dönemlerinin ve alanlarının başlıkları, çoklu ortamla öğrenme kuramları ve görsel tasarım alanı başlıkları ayrı ayrı tanımlanmıştır. Okul öncesi çocuklara yönelik eğitim ürünü hazırlamanın önemli bir sorumluluk olduğu düşüncesiyle birinci bölümde, okul öncesi eğitimin tanımı ve ülkemizdeki durumu, çocuk gelişiminin dönemleri ve ilkeleri, öğrenme kavramı tanımından hareketle çocuğun yaşantısında oyuncak ve bilgisayar destekli eğitimin ne olduğu alanyazın taramaları sonucunda başlıklar halinde açıklanmıştır. Çoklu ortamla öğrenmede bilişsel süreçler ve öğrenme kuramları ikinci bölümde tanımlanmış ve üzerinde durulmuştur. Çoklu ortamla öğrenme materyali tasarım ilkeleri başlığı ile çocuklara yönelik geliştirilecek uygulamaların temel alınacağı kuramlar taranmış ve uygun olanları ele alınmıştır. Sınırlı dikkat ve bellek kapasitesine sahip olan okul öncesi çocuklar için bilişsel temelli süreçler, çoklu ortam tasarım ilkeleri ile açıklanmış ve görsel algı kuramları başlıkları ile de grafik tasarım açısından baz alınacak kuramsal alanlar önemli konular olarak saptanmıştır. Tablet bilgisayar teknolojisi ve uygulama marketlerinin ne olduğu, üçüncü bölümde ele alınmıştır. Grafik tasarım bilim dalı olarak, uygulama marketlerinde yapılan taramalar sonucunda en sorunlu olan Türkçe uygulamalar ekran görüntüleri ile görsel açıdan analiz edilmiştir. Grafik tasarım açısından sorunlu olduğu düşünülen ürünler tipografi, ekran yerleşim tasarımı, illüstrasyon yani resimleme başlıkları ile değerlendirilmiş ve aktarılmıştır. Okul öncesi çocuklara yönelik tablet uygulaması geliştirmede, bir grafik tasarımcının sorumluluğu ve sürecinin ne olduğu üzerinde durulmuştur. Ülkemizde okul öncesi eğitimin ne olduğu, erken dönem çocukluğun gelişim dönemleri ve ilkeleri tanımlamalarından hareketle, çocuğun okuma yazmaya hazırlık dönemini destekleyen temel şekil ve renk kavramlarının kazanımını sağlamaya yönelik bir uygulama önerisi tasarlanmıştır. İlgili uygulamanın teması için "doğa" olgusu temel alınmıştır. Bu bağlamda da "arı" figürü ele alınarak; bitkiler, hayvanlar ve nesneler üzerinden temel şekiller ve renkler kavramlaştırılmıştır. Buradaki amaç, şekiller ve renkler gibi matematik ve soyut kavramları doğa olgusu üzerinden somutlaştırarak öğretmektir. "Öğrenen Arı, Renkler ve Şekiller" tablet uygulaması önerisi ile çocuğun kendisini tasarımla bütünleştirmesi hedef alınarak, kişisel analoji yaklaşımıyla arının çalışkanlığı konu edinilmiştir.