Hacettepe Üniversitesi

Tez özeti: Tasarımcı düşünmenin temeli olan yaratıcılığı bilişsel anlamda açıklamayı hedefleyen çalışma, iç mekan tasarımı stüdyosu eğitimi özelinde yapılmış bir alan çalışmasıdır. Çalışmanın odak noktasını, eğitim ortamındaki tasarımcının deneyimlediği kavramsal ve biçimsel yorumlama süreçlerindeki ortaklıklar ve farklılıklar oluşturmaktadır. Bir düşüncenin somutlaşarak mekana uyarlanmasında çoğunlukla örtük olarak gerçekleşen yaratıcı eylemler; tasarım stüdyolarında aktarılması güç olan yönteme ilişkin bilginin yapı taşlarıdır. Stüdyoda dolaylı olarak yapılanan bu bilgi, alana özgü diğer bilgilerin kullanım biçimini belirleyerek tasarımcının özgün düşünce yapısını oluşturur ve yaratıcı üretimi destekler. Bundan hareketle, iç mekan tasarımı stüdyosunda tasarımcı düşünme biçimini bilişsel yaklaşımlarla destekleyerek açıklayan çalışmanın kuramsal bölümünde; yaratıcılık kavramı ve teorileri interdisipliner olarak tanımlanmış, ardından bilişsel yaratıcılık modelleri aktarılmıştır. Araştırmayı tasarım bilişi özelinde yapılandıran üçüncü bölümde, bilişsel yaklaşımların tasarım pratiği ve tasarım pedagojisindeki etkilerine değinilmiş; tasarım eğitimine yönelik üretilmiş bilişsel modeller irdelenmiştir. Modellerin katkısıyla birlikte belirlenen yaratıcı süreçler ve işlemler alan çalışmasının omurgasını oluşturmuştur. İç mekan tasarımı stüdyosunda yapılan alan çalışmasının içeriği, yöntemi ve verileri ile ilgili bilgilendirmelere dördüncü bölümde yer verilmiş, öğrenci çalışmalarının sözel ve görsel analizleri ise beşinci bölümde anlatılmıştır. Yapılan çalışmayla birlikte kavramsal ve biçimsel süreçlerde farklı yorumlama ve dönüştürme yolları tespit edilmiş, sonuçta ulaşılan bilgiler tasarımcının özgün düşünme yapısını oluşturan çok katmanlı bilişsel yaratıcılık modeliyle ifade edilmiştir.