Hacettepe Üniversitesi

Tez Özeti: Sanatçı ve eserleri arasında birbirlerini karşılıklı olarak değiştiren ve geliştiren bir bağ söz konusudur. Sanatsal edimin başrolündeki kişi olarak sanatçı, eylemleriyle yarattığı eserleri, yaşamı boyunca kendisiyle beraber büyüyen bir yapıya dönüştürür. Nesneler bu yaratıcı edimle birlikte özgün yapıtlar haline gelirken; dış dünya, malzemeler, nesneler ve sanatçı birbirlerinin değişimlerinden sürekli ve karşılıklı olarak etkilenir. Günümüz dünyasındaki hızlı değişim sonucunda sanatsal üretimde kullanılan malzeme ve teknolojiler de oldukça zenginleşmiş, sanatçılar bunları daha yaratıcı bir biçimde kullanmaya başlamıştır. Seramik sanatı da bu değişim rüzgarından etkilenmiş, çok çeşitli killer ve kil dışı malzemeler sanatçılar tarafından eserlerinde daha sıklıkla kullanılmaya başlamıştır. Bu araştırmada, seramik sanatında kullanılmakta olan plastik killer ve başta kuş kafesleri olmak üzere kil dışı malzemelerin (mixed media) yaratıcı edimle bir araya getirilmesiyle hayat bulan çalışmaların üretilmesi, bunlar üzerinden de başkalaşım kavramının ele alınması amaçlanmıştır. Psikolojik engellenmişlik ve özgürlük olgusunun sınırlandırılması gibi çağrışımlara sahip olan, ancak kimi zaman da içindeki varlığı dış tehditlerden koruma vazifesi üstlenen kafeslere çalışmada özel bir ağırlık verilerek, başkalaşım olgusunun özgürlükle ilişkisi de tartışılmaya çalışılmıştır. Kafesler, sanatçının sanatsal yaratım sürecinde bir birey olarak geçirmesi beklenen başkalaşımın önündeki psikolojik ve toplumsal engellerin temsili olarak vücut bulmuş, aynı zamanda sanatçıya ve eserlerine sunduğu hayatta kalma şansı açısından da ele alınmaya çalışılmıştır. Araştırma kapsamında ayrıca, üretim sürecine dahil edilen malzemelerin geçirdiği kavramsal dönüşümün yakın tarihi Türkiye'den ve dünyadan farklı sanatçıların eserleri üzerinden incelenerek örneklerle desteklenmiştir. Böylece bu çalışmada sanatçının yaratıcı süreç içerisindeki algı ve farkındalık değişimlerinin ortaya çıkardığı bireysel dönüşümü, yaratımda kullanılan malzemelerin çeşitliliği ve üretim aşamalarındaki başkalaşımlarıyla paralel bir seyirde değerlendirilmiş ve bu bağlamda üretimin özü sonuçları ile birlikte paylaşılmıştır.