Yazar:Hilal Görmez
Danışman: Prof. Mümtaz Demirkalp

Heykel Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi

Tez Özeti: Günümüzde eski nesnelere yatkınlık soylu bir söylemin sahip olduğu bir arzulamaya benzetilmektedir. Nesneler yinelenmeye ve yapılanmaya devam ettikçe geçmişteki izleri ve anıları şimdiyi ve geleceği etkilemeyi sürdürür. Modern insan için geçmişi bugünün ışığında görmek zordur. Bunu sanat bağlamına uyarlarsak açıktır ki sanatçı doğası nedeniyle anılarını yinelemeye ve yapılandırmaya eğilimlidir. Kültürel nesnelerin yeni görünümleri geçmişe özlem duyan modern insanı, şimdinin gözünde, geçmiş yaşamdaki nesnelerin izinde ve yeniden canlandırılan bir bellekle dünya gerçekliğini biçimsizleştirmektedir. Bu biçimsizleştirmede endüstri nesnelerinin payı büyüktür. Endüstrinin sunduğu çoklu imkanlar kaçınılmaz olarak kültürel nesneleri modern sistemin zamansallığına mahkum etmiştir. Yaşamda yerinden edilen nesnelerde bir duyumsama vardır. Kültürel nesneler veya hatırda tutulan nesneler artık işlevinden yoksun bıraklsada, anlam ve dil bakımından bireye bağlılığını sürdürür. Yaşamda yerinden edilen nesneler denildiğinde söz gelişi günlük yaşamda sahip olduğumuz veyahut bir zamanlar günlük yaşamda sık sık kullanılan kültürel nesnelerin günümüzde ne idüğü belirsiz kullanılmalarından ya da onları yücelten bireyin yüceltilen bir mekan arayışında bulunmasından bahsedilmektedir. Raporun I. bölümünde Picasso'dan yola çıkarak sanatçının ilkel nesnelere yönelmesi yani en saf olanı tercih etmesiyle (Afrika Maskeleri) kültürel nesnelerin sanat yapıtına dahil edilmesi incelenmiştir. Toplumsal ve kişisel belleği yansıtan bu nesnelerin sanat yapıtına dahil edilmesi gösterilmiştir. Bellek sanatta pek az bir işe karışsada sanatçı için referans alınması gereken önemli bir mekandır. Sese, tada, kokuya ve çocukluk anılarına gönderme yapan bu mekanlarda dolaşmak ve bu anların duyumsanabilir göstergeleriyle karşılaşmak sanat yapıtı ve sanaçıyı ete tene büründürmüş tam anlamıyla sanat yapıtıyla kişinin ruhuna dokunulmuştur. Raporun II. Bölümünde, bir zamanlar deneyimlemenin karşılığını bulan kültürel nesnelerin yaşamda yerinden edilmesi incelenmiştir. Yaşamda yerinden edilen nesneler deyimlenmenin ötesinde ve duyumsamanın yoluyla değişen dış dünya gerçekliğinin karşısına sanat yapıtını koyar. Bu gerçeklik insan dır. Kültürel nesnelerin, kültürel varlığına dönüş yapılarak sanat yapıtına dahil edilmesi ve hatırda tutulan nesne ile bireyin varlığına dönüş yapılarak sanat yapıtına dahil edilmesi bu bölümde gösterilmesi amaçlanmıştır.