Danışman: Dr. Öğr. Üyesi A. Turgay Erdener

Yazar: Onur Arınç Duran

Kompozisyon ve Orkestra Şefliği Anasanat Dalı Sanatta Yeterlik Tezi

Tez Özeti: Ülkemiz konservatuvarlarında uygulanan solfej eğitimi incelendiğinde -daha çok- entonasyon ve ses gürlüğü arayışıyla belirlenen metotlarla müfredatlaşmış bir eğitim sistemi görülmektedir. Oysa bugünün dünyasında var olması istenen müzisyenin özellikle tartımsal açıdan daha iyi bir donanımla yetişmesi ve her ne kadar artık arada ciddi bir zaman dilimi bulunmuş olsa da, müzik tarihinde birçok radikal devrimin temellerinin atıldığı 20. yüzyıl örneklerinin tanıtılması gerektiği değerlendirilmektedir. Bu anlayıştan doğan gereksinimi giderme arayışında öğrencinin dikkat ve ilgisini çekerek bir sonuca ulaştırabilecek en etkili öğretinin solfej eğitimi olduğu savlanmaktadır. Bu bağlamda Türk müziğinin de vazgeçilmez bir unsuru olan aksak tartımlar ele alınarak 20. yüzyıl müziklerinden seçilmiş örneklere ait kesitlerin yeniden kompozisyon haline getirilmesiyle solfej parçaları oluşturulmuştur. İki aşamalı bir sürece ayrımlanan bu çalışmanın ilk bölümünde aksak tartımlar tarihsel ve kavramsal olarak ele alınmış; elde edilen bulgular ışığında yapılan izlek sonucu bu tartımların kökenbilimsel sonuçları aranmıştır. Kökenbilimsel araştırmaların yanı sıra bu tartımların kuramsal gereksinimleri ve sonuçları da tez aşamasında değerlendirilmiştir. Aksak tartımların Türk müziğinde bıraktığı izler de sorgulanarak Türk müziğinin tartımsal çeşitliliğini oluşturan bu tartımlara ait ‘izler’ ve ‘anlayışlar’ solfej metodu oluşturma aşamalarında çalışmaya eklenmiştir. Oluşturulan bu zemin üzerine, 20. yüzyılda ülkemizin haricinde de birçok bestecinin müziğinde yer bulmuş olan bu aksak tartımlar, belirlenmiş bir süzgeçten geçirilerek solfej parçaları haline getirilerek bir metot önerisi sunulmuştur.