Yazar:Özgür Yakın
Danışman: Prof. Dr. Pelin Yıldız

İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı Sanatta Yeterlik Tezi

Tez Özeti: Bu çalışmanın amacı afet konutlarında, kullanıcı yaşam alışkanlıkları çeşitliliğini göz önünde bulundurarak, afet konutlarında kullanıcı odaklı esneklik, değişebilirlik kavramlarının irdelenmesi ve bu kavramların mekanın tasarımı aşamasında, sürecin bir parçası olarak ele alınmasını sağlayacak, kullanılabilir bir sistem önerisi getiren kaynak oluşturmaktır. Bu kapsamda afet konutlarında, sadece üretim sürecini ele alan bir tasarım yaklaşımının yerine, hızlı ve ekonomik üretimin önemini göz ardı etmeden, kullanım döneminde konutların kullanıcılarının farklılık gösteren yaşam biçim ve alışkanlıklarına hizmet edebilme becerisini göstermesini sağlayacak bir model oluşturulması hedeflenmektedir. Bu bağlamda kullanıcının konutu kendisiyle özdeşleştirebilmesi ve "evi" haline getirebilmesi adına, yaşadığı mekanı kendi yaşam biçimine uygun hale getirebilmesine olanak sağlayan ve kullanıcının müdahalesine olanak veren bir sistem geliştirilmeye amaçlanmıştır. Birinci bölümde, afet ve afetle ilgili terminoloji oluşturulmuş, Türkiye'de yaşanabilecek afetlerin sonucunda karşılaşılabilecek durumlar ve sonrasında oluşan yeniden yapılanma ve barınma ihtiyacı ele alınmıştır. İnşa edilmiş afet konutlarının Türkiye ve yurt dışındaki elde edilme süreçleri incelenip mevcut durum ortaya konulmuştur. İkinci bölümde, afet konutlarının iç mekan tasarımında esneklik ve değişebilirlik kavramlarının önemi irdelenmiştir. Günümüzde inşaat sektöründe uygulanan kullanıcının yaşadığı mekanda yapabileceği değişikliklere zemin hazırlayan projeler incelenip tasarım yaklaşımları ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, afet konutlarında iç mekan bölücü elemanlarına ilişkin yaklaşımlara değinilmiş; kullanıcıların afet konutlarında oluşturabilecekleri esneklik ve değişebilirlik özelliklerini hangi yöntemlerle sağlayabilecekleri ile ilgili saptamalar yapılmıştır. Dördüncü bölümde, Türkiye'de ve yurt dışında üretilen afet konutlarının esneklik ve değişebilirlik kavramları göz önüne alındığında kullanıcı ihtiyaçlarına uygunluğunun analizi yapılmıştır. Bu kapsamda Türkiye ve yurt dışından örneklerin ortak noktaları ve farkları ortaya konulmuştur. Beşinci bölüm, yapılan analizlerin değerlendirilmesi sonucu afet konutlarının esnekliği ve değişebilirliğinin sağlanması için kavramsal bir tasarım sistemi önerisi getirilmiştir.