ELIA Üyeliği Hakkında
ARKETİP KAVRAMI İLE MODERN SANAT İLİŞKİSİ

DanıĢman: Prof. Tuğrul Emre FEYZOĞLU
Yazar: Sude ORKUN


Carl Gustav Jung'un arketip teorisi, insanların kolektif bilinçdıĢında saklanan evrensel imgeler ve temaları ele almıĢtır. Jung bu kavramları ilk olarak 1910‟larda ortaya koymaya baĢlamıĢ, ancak bu düĢüncelerin geniĢ çapta bilinirlik kazanması 1921 yılında "Psikolojik Tipler" adlı eserin yayımlanmasıyla olmuĢtur. Bu eser, Jung'un analitik psikoloji alanındaki çalıĢmalarını derinleĢtirdiği bir dönemi temsil ederek ve insan psikolojisine dair geniĢ bir çerçeve sunmuĢtur.


Arketip teorisi, insanlık tarihi boyunca farklı kültürlerde ortaya çıkan benzer mitolojik ve dini öykülerin temelinde yatan ortak öğeleri açıklamayı amaçlamıĢtır. Bu evrensel imgeler ya da arketipler, Jung'a göre, insan deneyiminin temel yapıtaĢlarını oluĢturmuĢ ve bireylerin kolektif bilinçdıĢı aracılığıyla bu imgelere eriĢim sağladığını öne sürmüĢtür.
Ġlerleyen süreçte arketip teorisi, psikoloji, edebiyat, sanat ve mitoloji çalıĢmalarında önemli bir yere sahip olmuĢtur. Bu teori, insan doğasının ve kültürler arası benzerliklerin anlaĢılmasında yeni yollar sunarak akademik ve popüler düĢünce üzerinde derin bir etki bırakmıĢtır.


Carl Gustav Jung, psikanaliz çalıĢmalarında, kişilik oluĢumundaki temelleri ele alan tarihsel süreçle ilintili geniş bakış açısını yansıtmıştır. Modern sanat dönemi sanatçılarının bazıları ile doğrudan görüşmüş, sanat, din, felsefe alanlarıyla doğrudan ilgilenmiĢ ve araştırmalarını bu yönde ilerletmiştir.


Bu tez çalıĢmasının amacı, Carl Gustav Jung‟un derlemelerinden ortaya çıkarılmıĢ olan arketip kavramı üzerinden modern sanat dönemi araĢtırılarak, Jung‟un kolektif bilinçdıĢı anlatıları bağlamında bir çalışma raporu hazırlamaktır. Bu çalıĢma, aynı zamanda, literatürde modern sanat dönemini Carl Gustav Jung bağlamında inceleyen kaynak kısıtlılığı nedeni ile seçilmiĢtir. Bu tez çalıĢması içerisinde arketip teorisi bağlamında persona, gölge, öz ve anima –animus ön arketipleri ile ilişki kurularak seramik formlar üzerinde uygulamalar yapılmıĢtır.