Giselle balesinin klasik ve modern koreografilerinin karşılaştırılması

Yazar:Aralcan Kocabey
Danışman: Doç. Dr. Selçuk Göldere

Bale Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi

Tez Özeti: Bir sanat akımı genel olarak varoluşunu, bir önceki döneme/sanat akımına duyulan tepkilere borçludur. Bu durumda, bir sanat dönemi, önceki dönemden etkilenen sonrasını ise etkileyen bir konumdadır. Bu etkileşim bir sanat zinciri oluşturmada ve eserlerin yorumlanmasında bize bir rehber sunar. Klasik dönemin sanatsal açıdan tartışmasız yapısı, bu dönemi, bir sanat eserini incelemede odak noktası yapar. Ayrıca, bir sanat eseri, döneminin diğer sanat eserleriyle de etkileşim içindedir. Bu nedenle, İlk bölümde Sanat Akımları kapsamında Klasisizmin oluşumu, gelişimi ve özellikleri üzerinde durulmuştur. İzleyen süreçte ise Giselle balesinin yaratıldığı (1841) Romantik dönem ele alınmış ve özellikleri vurgulanmıştır. Sanat zincirinin oluşturulabilmesi için Romantik dönem sonrası gelişmeler ise yeniden yorumlanan Giselle balesinin yaratıldığı 1982 yılına kadar getirilmiştir. Bu düşünsel uygulama, balenin tarihsel gelişimi içinde geçerli kılınmıştır. Giselle Balesinin romantik ve modern versiyonları ise modern dönem sonrasında ele alınmış ve devamında eserlerin değerlendirmesi ve karşılaştırması; (1) Tarihsel Perspektif, (2) Estetik Perspektif ve (3) Teknik Perspektif başlığı altında yapılmıştır. Bu çalışma sonucunda iki eserin de Adolphe Adam'ın müziği üzerine kurgulandığı ve eserlerin ana temalarının da aynı olduğu görülmüştür: "Aşk ve Aldatma". Klasik eserde, Giselle aşık olur, aldatıldığını öğrenince akıl sağlığını kaybeder ve hasta kalbi dayanamaz ölür. Modern Giselle ise yaşadıklarına dayanamaz ve akıl sağlığını kaybeder. Diğer taraftan, modern Giselle'de yan temalar konuya sosyo-politik bir içerik kazandırmıştır. Oysa klasik Giselle'in böyle bir kaygısı yoktur, o ruhlar aleminde gezmektedir. Mats Ek eserinde, kadının toplumdaki yerini, kadının üzerindeki baskıları, bu baskıların kadında hastalıklı bir hal almasını ve sonucunda akıl hastanesini ve mevcut sağlık sistemini sorgulamaya almıştır. Modern Giselle mevcut yapıların aksaklıklarına dikkat çekmiştir. Aynı zamanda modern Giselle'de ana karakterlerin huyları da değişmiştir. Ek'in Giselle'i günümüzün kadınıdır. Klasik Giselle ise Romantik dönemin. Doğal olarak kostüm ve dekor da değişmiştir. Mats Ek'in dekor tasarımları sürrealist, kostümler günümüzün pembe etekleridir. Ve tabi ki "dans", Romantik dönemin Giselle'i klasik balenin kraliçesidir. Ek'in Giselle'i ise modern dansın…