Danışman: Doç. Fatih KURTCU

Yazar: Hatice FURUNCİ

Grafik Anasanat Dalı Yüksek Lisans Tezi

ÖZET: Yirminci yüzyılın sonlarına gelindiğinde grafik tasarımcıların modern tipografi ve postmodern tipografi olarak iki ayrı tipografi kullanım olanağı vardır. Modern tipografi, tasarımcılara indirgemeci bir yaklaşım sunmaktaydı ve tipografiden beklenilen yalnızca yazının anlaşılabilir olmasını sağlamaktır. Bu bağlamda, modern tasarımcılar sade, açık ve anlaşılır tasarımlar üretmiş, grafik tasarım kurallarına bağlı kalmışlardır. Modern tipografinin, tasarımı sınırlayıcı tavrı ve teknolojik gelişmelerin sağladığı sınırsızlık arasında sıkışan tasarımcılar postmodern tipografinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Postmodern tipografi, var olan tüm grafik tasarım kurallarına itiraz ve yıkımın hâkim olduğu yapı bozucu bir anlayıştır. Bu anlayışta tasarımcılar, yazının anlaşılır olması için okunabilmesine gerek olmadan tipografik form ile içeriği anlaşılır kılacaklarına inanmış bu doğrultuda yaptıkları çalışmalar ile grafik tasarıma yeni bir boyut kazandırmışlardır. Tipografinin anlamını ve kapsamını değiştiren ayrıca tasarımın sınırlarını genişleten postmodern tipografi, grafik tasarımın önemli bir alanını oluşturmaktadır. Bu tez çalışması dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde grafik tasarım ve tipografi hakkında genel bilgiler yer almaktadır. Tipografi başlığı, yazının tarihi gelişiminden başlatılarak günümüz postmodern tipografi anlayışına kadar geçirilen süreç içerisinde ele alınmıştır. Modern sanat akımlarında yapılan birçok yenilik, postmodern döneme geçiş için kapı aralamıştır. Bu nedenle postmodern tipografiyi daha iyi kavramak adına ikinci bölümde, modern tipografiye geniş bir yer verilmekte, postmodern başlığında ise, postmodern tipografinin öncü isimlerinin tasarımları incelenmektedir. ii Üçüncü bölümde, postmodern tipografi çalışmaları incelenmiş, postmodern tipografinin bir albüm kapağı, kitap kapağı, poster, yazı karakteri ve marka kimliği tasarımında nasıl kullanıldığı betimsel yöntemlerle anlatılarak, grafik tasarımda postmodern tipografinin yeri aktarılmaya çalışılmıştır. Son bölümde ise, Ankara Elmadağ ilçesinde bulunan Renkli Köy için marka kimliği çalışılmış ve bu marka kapsamında biri modern diğeri postmodern olmak üzere iki farklı font tasarlanmıştır.

Anahtar sözcükler: Grafik Tasarım, Tipografi, Masaüstü Yayıncılık, Modernizm, Modern Tipografi, Postmodernizm, Postmodern Tipografi, Elmadağ.