Hacettepe Üniversitesi

Tez Özeti: Toplumsal varlık olarak insan, ürettiği tüm mekânları, kendisini var etmek için yaratmaktadır. Bunu yaparken farkında olarak ya da olmayarak yine kendi yaşantısından ve edinimlerinden yola çıkmaktadır. Yol aldığı bu üretim sürecinde, yarattığı mekânlarda kendini ne kadar doğru tanımlarsa o kadar başarılı olur. Asıl olan, onun yüzyılların birikimi olan kültürü aracılığı ile inşa ettiği anlamlar ve bu anlamların kendi yarattığı mekânlara nasıl yansıdığıdır. ''Söz ettiğimiz bu anlamlara bizler "kod" adını veririz''. (Rapaille, 2009). Bunlar kültürlere göre farklılıklar göstermekte ve toplumların yarattıkları mekânlarda, yaratılan o mekânı nesnellikten çıkarmaktadırlar. Mekân üretimlerinde aldıkları yerler doğrudan görülmeyebilir. Fakat o mekânlar ancak kodlarla çözümlenebilirler. Bu çalışmada söz konusu bağlamda TCDD Ankara Gar'ı incelenmiştir. Türkiye Cumhuriyeti'nin önemli mekânlarından biri olan Ankara Garı'nın inşa edilme dönemi ve belli bir gelenekten gelen bir ulusun Kurtuluş Savaşı yıllarındaki hareketine hizmeti, bu yapıyı önemli kılmaktadır. Anahtar görevi gören bu kültürel kodların, özellikle 2. Ankara Garı'nın giriş holü üzerindeki etkileri araştırılarak mekânsal çözümlemesi yapılmıştır. Bu çalışmanın temel öğeleri olan bu kodları tespit edebilmek için, Ankara halkının 16. yüzyıldan Cumhuriyete kadar olan zaman içerisindeki yaşamı ve demiryolunun bu yıllar içindeki durumu araştırılmıştır. Bu nedenle, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyetle birlikte demiryolu yolculuğuna hazırlayan etkenlerin nedenleri ve toplum üzerindeki etkisi de araştırma içinde yer almıştır. Sonucunda Ankara'nın, Cumhuriyet'e kadar olan kültür kodları tespit edilerek, bu yapı üzerindeki yerleri bulunmuştur. Bu araştırma yapılırken özellikle "giriş holü" üzerinde durulmuş, yapı genelinde ve giriş holünde kullanılan malzemeler tespit edilerek kültür kodları ortaya konmuştur.